Η Μετάνοια κατά τον Γέροντα Σωφρόνιο Σαχάρωφ

Όλη η επίγεια ζωή μας, από την γέννηση μας μέχρι και την τελευταία αναπνοή, θα φανεί στην τελευταία της τελείωση σαν μια ενιαία άχρονη πράξη. Θα εί­ναι δυνατό να δούμε το περιεχόμενο και την ποιότητα της εν ριπή οφθαλμού. Αναλογισθείτε κάποιο καθαρό σκεύος ιδεώδους κρυστάλλου, γεμάτο ύδατος. Ευθύς εξ αρχής μπορούμε να πούμε, εάν το ύδωρ είναι διαυγές ή όχι, και μέχρι ποιου βαθμού. Έτσι θα συμβεί και σε ε­μάς κατά την στιγμή της μεταβάσεώς μας στον άλ­λο κόσμο. Κάθε κίνηση, και η πλέον παροδική, της καρδιάς ή του νου αφήνει κάποιο ίχνος σε όλο το σώ­μα της ζωής μας. Ας υποθέσουμε ότι καθ' όλη την διάρκεια της επίγειας ύπαρξής μου εισέβαλε στην καρδιά μου κάποιος πονηρός λογισμός, φόνου για παράδειγμα, έστω και για μια φορά μόνο...

Και η μοναδική αυτή σκέψη θα παραμείνει ως κάποια μελανή κηλίδα στο σύνολο της ζωής μου, εάν δεν αποβάλω αυτή με τη μετάνοια και την αυτομεμψία. Τίποτα δεν μπορούμε να αποκρύψουμε: «Ουδέν δε συγκεκαλυμμένον εστίν ο ουκ άποκαλυφθήσεται και κρυπτόν ο ου γνωσθήσεται» (Λουκ. ιβ' 2-3). Συχνά καθησυχάζουμε τη συνείδησή μας σκεπτόμενοι ότι κανείς δε μας βλέπει ή κανείς δε γνω­ρίζει τους λογισμούς ή τις πράξεις μας. Όταν όμως κυριαρχεί η μέριμνα της ετοιμασίας μας για την αιωνιό­τητα, τότε όλα αλλάζουν και εμείς αγωνιζόμαστε, για να απαλλαγούμε από κάθε εσωτερικό ζόφο.

«Εάν είπωμεν ότι άμαρτίαν ούκ έχομεν, εαυτούς πλανώμεν και ή αλήθεια ουκ έστιν εν ήμίν. Εάν όμολογώμεν τας αμαρτίας ημών, πιστός έστι και δίκαιος, ίνα αφή ήμίν τας αμαρτίας και καθαρίση ημάς από πάσης α­δικίας» (Α' Ιωάν. α' 8-9). Με την ειλικρινή μετάνοια και την αποφασιστική αυτοκατάκριση ενώπιον του Θεού και των ανθρώπων καθαίρεται ο έσω άνθρωπος, και το ύδωρ του σκεύους, που διέρχεται από το πνευματικό φίλ­τρο της μετάνοιας, αποκαθίσταται στη καθαρότητα του. Επομένως, όταν εξομολογούμαι, μέμφομαι τον εαυτό μου για κάθε κακό, διότι δεν υπάρχει στον κόσμο όλο κάποια αμαρτία, την οποία δεν διέπραξα, έστω και στιγμιαίως με τον νου μου. Αυτή η ίδια η δυνατότητα τέτοιας κινήσεως του πνεύματος μου αποτελεί ένδειξη της αμαρτωλής καταστάσεώς μου. Και ποιος μπορεί να ισχυρισθεί ότι είναι ελεύθερος από την εξουσία των εμπαθών λογισμών, οι οποίοι τον προσβάλλουν; Και που είναι η εγγύηση, ότι η στιγμιαία επαφή με τον πονηρό λογι­σμό δεν θα μετατραπεί σε αιωνιότητα;

Όσο ζούμε υπάρχει πάντα δυνατότητα επανορθώ­σεως. Δεν γνωρίζουμε όμως τι μας αναμένει μετά την έξοδο μας από αυτή τη ζωή. Από την παρατήρηση του υλικού κόσμου γνωρίζουμε ότι, εάν κάποια μάζα δεχθεί επαρκώς ισχυρή ώθηση, μπορεί - θεωρητικά - αν ξεφύγει από τη σφαίρα έλξεως της γης να κινείται αενά­ως με μεγάλη ταχύτητα στα αχανή κοσμικά δια­στήματα. Δεν θα συμβεί άραγε το ίδιο και στην ψυχή; Εφόσον ελκυσθεί αυτή από τη Θεία αγάπη, αφού εγκαταλείψει το σώμα, θα πορεύεται προς τον Θεό ή και αν­τιθέτως: Αφού απωθηθεί αυτή από το Θεό, θα βυθίζεται «εις το σκότος το εξώτερον» (Ματθ. η' 12), στα ατελεύτη­τα βάσανα της εναντίας προς την αγάπη καταστά­σεως. Έτσι λοιπόν, καθ' όσο μπορούμε ακόμα να δούμε τους εαυτούς μας, είναι ανάγκη να εξομολογούμαστε καθαρώς τις αμαρτίες μας, για να μη φέρουμε αυτές μαζί μας μετά θάνατον.

Από το βιβλίο του Γέροντος Σωφρονίου Σαχάρωφ, "Οψόμεθα τον Θεόν καθώς εστί", Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου,΄Εσσεξ Αγγλίας, 1996, σελ. 59.  Απόδοση στην δημοτική: Ζαμπελάκης Αναστάσιος.