«Προσκυνοῦμέν σου τά Πάθη, Χριστέ...»

α) Οι ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας

Η εβδομάδα πριν από το Πάσχα ονομάζεται Μεγάλη και πραγματικά είναι. Από την Κυριακή των Βαΐων και κάθε βράδυ ψάλλεται στις εκκλησίες ο Όρθρος της επόμενης ημέρας, για να μπορούν όλοι να ζήσουν τα δραματικά γεγονότα των Παθών του Κυρίου. Αλλά ας δούμε τις ημέρες με τη σειρά.

• Τη Μεγάλη Δευτέρα κυριαρχούν δύο γεγονότα: η ζωή του πάγκαλου (πανέμορφου στο σώμα και στην ψυχή) Ιωσήφ και το περιστατικό με την άκαρπη συκιά (Ματθ. 21,18-22). Ο Ιωσήφ προεικονίζει το Χριστό και η συκιά συμβολίζει τη συναγωγή των Εβραίων, που ήταν άκαρπη από καλά έργα.

• Τη Μ. Τρίτη θυμόμαστε δύο παραβολές: των δέκα παρθένων και των ταλάντων (Ματθ.25,1-30). Η πρώτη ζητά να είμαστε ως πιστοί συνεχώς έτοιμοι έχοντας αναμμένες τις λαμπάδες  της πίστης και της φιλανθρωπίας. Η δεύτερη μας θέλει εργατικούς, για να αυξήσουμε τα πνευματικά μας χαρίσματα.

• Η Μ. Τετάρτη είναι αφιερωμένη στην αμαρτωλή γυναίκα, που κατάλαβε ότι ο Ιησούς ήταν ο Θεός και μετανιωμένη για τα λάθη της άλειψε τα πόδια τοῦ με πολύτιμο μύρο, ενώ τα έβρεχε με τα δάκρυά της (Λουκ. 7, 47).

• Τη Μ. Πέμπτη γιορτάζουμε: τον ιερό Νιπτήρα, το πλύσιμο δηλαδή των ποδιών των μαθητών από το Διδάσκαλό τους, το Μυστικό Δείπνο (την παράδοση της Θείας Ευχαριστίας), την προσευχή του Κυρίου στον Πατέρα του και την προδοσία του Ιούδα.

•  Τη Μ. Παρασκευή έχουμε την κορύφωσή του: τα άγια και σωτήρια και φρικτά Πάθη του Κυρίου και Θεού μας.

• Το Μ. Σάββατο γιορτάζουμε την ταφή του Κυρίου και την κάθοδό του στον Άδη, όπου κήρυξε σ’ όλους τους νεκρούς. Σώθηκαν όσοι πίστεψαν σ’ αυτόν. Ανάμεσά τους ο Αδάμ και η Εύα.

 β) Το βαθύτερο νόημα της Σταύρωσης του Κυρίου

 Στα κείμενα του μαθήματός μας, βρίσκουμε το νόημα των σωτήριων αυτών ημερών. Ο Κύριος θυσιάστηκε για χάρη μας. Έδωσε τον εαυτό του «ἀντάλλαγμα τῷ θανάτῳ» θυσιάστηκε δηλαδή για να απαλλαγούμε από τη φοβερή εξουσία του θανάτου. Συγχώρησε τον άνθρωπο για την αμαρτία του, αλλά και τον δόξασε. Τον συμφιλίωσε με το Θεό, έκαμε τη γη ουρανό, πάτησε (=σύντριψε) με το θάνατό του το θάνατο και το διάβολο, θεμελίωσε την Εκκλησία και μας χάρισε τη ζωή. Ο θάνατός του είναι δοξασμένος, γιατί μας δώρισε την αθανασία και τη δόξα, με την εκ νεκρών Ανάσταση.

γ) Συμμετοχή του πιστού στο Πάθος του Χριστού

Ο ύμνος της Μ. Εβδομάδας που ακολουθεί μάς υπενθυμίζει την σημασία της συμμετοχής μας στο Πάθος του Χριστού, όταν αναφέρει ότι, για να βαδίσουμε και να σταυρωθούμε μαζί με το Χριστό («συμπόρευση» και «συσταύρωση»), θα πρέπει να έχουμε καθαρίσει το πνεύμα μας, τον εσωτερικό
μας κόσμο δηλαδή, από κάθε αταίριαστη σκέψη και επιθυμία. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να ζήσουμε μαζί με το Χριστό και να τον ακολουθήσουμε στην ένδοξη πορεία του προς τη Βασιλεία των Ουρανών. Ας δούμε, όμως, τι έχει να μας πει το ίδιο το κείμενο. 

Αν, επομένως, θέλουμε ν’ ακολουθήσουμε το Χριστό ως συνοδοιπόροι του στο δρόμο του Σταυρού και της Ανάστασης, θα πρέπει η καρδιά μας να είναι καθαρή. Άλλωστε, η ίδια η θέληση και ο αγώνας μας να συμμετάσχουμε στο Πάθος και στην Ανάσταση του Κυρίου, θα μας βοηθήσουν να ξαναβρούμε το χαμένο κάλλος μας. Αυτό θα γίνει αφού «απεκδυθούμε τα αμαρτήματα». Ο αγώνας του χριστιανού ενισχύεται όταν «πλησιάζει με φόβο τη μυστική τράπεζα» του Χριστού, δηλαδή όταν μεταλαμβάνει το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου. Στη Θεία Μετάληψη, ο πιστός ενώνεται εκούσια μαζί με το Χριστό και συμμετέχει προσωπικά στο Μυστικό Δείπνο. Στην ακολουθία, όμως, του Όρθρου της Μ. Πέμπτης, όταν θυμόμαστε το Μυστικό Δείπνο, θυμόμαστε και κάτι σημαντικό που προηγήθηκε: ο Κύριος ένιψε τα πόδια των μαθητών του. Είναι σαφές, επομένως, ότι δεν μπορούμε να συμμετάσχουμε στο Μυστικό Δείπνο (να μεταλάβουμε) αν δε μιμηθούμε το Χριστό στο παράδειγμα της ανιδιοτελούς προσφοράς (διακονίας) προς τους συνανθρώπους μας. Οι σχετικοί ύμνοι μάς υπενθυμίζουν τούτο: ο Κύριος δεν ήρθε στον κόσμο για να υπηρετηθεί αλλά για να υπηρετήσει, γι’ αυτό κι ο χριστιανός καλείται ν’ αρνηθεί τον εγωισμό του και να θέσει τον εαυτό του στην υπηρεσία των συνανθρώπων του. Ας παρακολουθήσουμε το κείμενο αυτού του θαυμάσιου ύμνου, για να αντιληφθούμε τη μέγιστη ταπείνωση του Χριστού. Κι αν θέλουμε να είμαστε φίλοι του, να τον μιμηθούμε και να γίνουμε διάκονοι αγάπης για τους συνανθρώπους μας.

Ερωτήσεις:

1. Τι μας διδάσκει για την πνευματική μας ζωή η κάθε μέρα της Μεγάλης Εβδομάδας; Δες και εδώ.

2. Γιατί ήθελε να σταυρωθεί ο Χριστός; Πώς μπορούμε και εμείς να "συσταυρωθούμε" μαζί του;

3. Τι σημαίνει για τη ζωή του χριστιανού το νίψιμο των ποδιών των μαθητών από το Χριστό;