Ιστορικές μαρτυρίες για το Άγιο Φως

Η ιστορία καταδικάζει τους αρνητές τού θαύματος

Συνέντευξη τής κας Αγγελικής Χατζηιωάννου στον κ. Λυκούργο Μαρκούδη

Στον Ραδιοσταθμό τής Πειραϊκής Εκκλησίας, στην εκπομπή "Διάλογοι", ο κ. Λυκούργος Μαρκούδης φιλοξενεί την κα. Αγγελική Χατζηιωάννου, η οποία έχει εκπονήσει μεταπτυχιακή επιστημονική έρευνα για το Άγιο Φως βασισμένη σε στοιχεία από αρχαίους κώδικες.

1. Μια ιστορική μεταπτυχιακή εργασία

Σήμερα θα σας ταξιδέψουμε στο αγαπημένο μέρος κάθε Χριστιανικής ψυχής. Και είναι αγαπημένο είτε έχει πάει, είτε δεν έχει πάει. Γιατί δεν υπάρχει Χριστιανός επί γης, αιώνες τώρα, που να μην έχει ονειρευτεί, που να μην έχει σκεφτεί, που να μην έχει ίσως τις περισσότερες φορές επιθυμήσει ακόμα, να βρεθεί, να περπατήσει, να γνωρίσει από κοντά την αγία και ευλογημένη γη τών Ιεροσολύμων. Εκεί θα ταξιδέψουμε. Όχι για να γνωρίσουμε τα πανάγια προσκυνήματα, αλλά για να μιλήσουμε για ένα κορυφαίο θαύμα τής πίστεώς μας. Αυτό ακριβώς που επιβεβαιώνει την ορθότητα τής δικής μας πίστης για την οποία καυχόμαστε, αλλά δυστυχώς τον τελευταίο καιρό, σε τούτο εδώ τον τόσο ευλογημένο τόπο, βρίσκονται πολλοί, που μέσα από την ελευθερία που χαρακτηρίζει την έκφραση (και έτσι πρέπει), λένε οτιδήποτε στην κυριολεξία τους έρχεται στο μυαλό.

Εμείς δεν ψάχνουμε να δικαιολογήσουμε αυτά που δεν μπορούν να δικαιολογηθούν, ούτε να αποδείξουμε αυτά που δεν χρειάζονται απόδειξη. Όμως, λίγες μέρες πριν από το φετινό Πάσχα, είχα την πραγματική χαρά, και θεωρώ και ευλογία, να πέσει στα χέρια μου μία κατατεθειμένη μεταπτυχιακή εργασία στο Πανεπιστήμιο τής Αθήνας στη Θεολογική σχολή. Και το θέμα της, (προς μεγάλη μου χαρά), ήταν "Το Άγιο Φως στα Ιεροσόλυμα".

Σήμερα λοιπόν αγαπητοί ακροατές, θα μιλήσουμε για το θαύμα τού Αγίου Φωτός. Για την ακρίβεια, θα ακούσουμε όσα πολύ ενδιαφέροντα έχει να μας πει ένας άνθρωπος που ασχολήθηκε με το Άγιο Φως επιστημονικά, και κατέγραψε όλες αυτές τις μαρτυρίες, (και πόσες άλλες σίγουρα θα υπάρχουν που δεν έχουν καταγραφεί).

Καλώς ορίζουμε λοιπόν στην Πειραϊκή Εκκλησία, την Αγγελική Χατζηιωάννου που είναι υποψήφια διδάκτωρ Θεολογίας στην Θεολογική σχολή τού Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά ταυτόχρονα και μεταπτυχιακή φοιτήτρια, τού Θεολογικού μεταπτυχιακού Ινστιτούτου τού Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Σαμπεζί τής Ελβετίας και είναι η συντάκτρια τής συγκεκριμένης μεταπτυχιακής εργασίας, που ήταν και η ειδίκευσή σου. Έτσι Αγγελική;

-Ναι. Καλησπέρα! Χριστός Ανέστη!

-Αληθώς Ανέστη ο Κύριος!

-Καλώς μας ήρθες!

-Ευχαριστώ πολύ!

Ομολογουμένως ήταν ευχάριστη έκπληξη, γιατί τόσα χρόνια, οτιδήποτε έχει σχέση με το Άγιο Φως, το έψαχνα πάρα πολύ για να το βρω, και αν μπορούσα να το κρατήσω και στο σπίτι σε κάποιο αντίγραφο ή κάποιο κείμενο. Είχα βρει λίγα πράγματα, γιατί δεν είχα ψάξει περισσότερο. Αλλά ό,τι μπορούσα να ακούσω, το συγκέντρωνα.

Όταν λοιπόν είδα την εργασία, από το Σάββατο τού Λαζάρου μέχρι και τη Μεγάλη Δευτέρα, που την είχα στα χέρια μου και την ξεφύλλιζα, γιατί μετά έφυγα για τα Ιεροσόλυμα, χάρηκα πάρα πολύ, και είπα ότι κάποια στιγμή πρέπει να έρθεις κοντά μας, και να μας πεις εσύ δυο λόγια, μέσα από την εργασία αυτή που έκανες, και από την έρευνα που έκανες, όχι γιατί δεν πιστεύουμε στο Άγιο Φως, αλλά γιατί υπάρχουν πολύ περισσότερες αποδείξεις απ' όσες ίσως νομίζουμε. Σωστά;

-Ναι, η πραγματικότητα είναι ότι οι αποδείξεις σχετικά με το θαύμα τού Αγίου Φωτός, είναι πάρα πολλές. Δεν είχαν καταγραφεί, κάποιες από αυτές, κάποιες ήταν καταγεγραμμένες, αλλά ουσιαστικά δεν είχαν συγκεντρωθεί σε ένα ενιαίο σύνολο όπως σε αυτή την προσπάθεια που έκανα στη μεταπτυχιακή μου εργασία.

-Να ρωτήσω, γιατί το Άγιο Φως ως μεταπτυχιακή εργασία; Πώς ήρθε αυτή η ιδέα;

-Ψάχνοντας κάποιους καταλόγους χειρογράφων τού Πατριαρχείου, βρήκα ένα χειρόγραφο στο οποίο υπήρχε ο τίτλος: "Ορθόδοξος ομολογία εν ώ και μαρτυρίες περί τού Αγίου Φωτός", Ιακώβου Αγιορείτου.

Μου έκανε έκπληξη! Κι εγώ δεν ήξερα ότι υπήρχε κάποιος ο οποίος το 1835 που βέβαια χρονολογείται αυτό το χειρόγραφο, είχε γράψει κάτι σχετικά με το Άγιο Φως, και κυρίως τη λέξη: "μαρτυρίες". Ξέραμε δηλαδή από διάφορες πηγές, ότι κάποια πράγματα καταγράφονταν, κάποια δεν καταγράφονταν.

Έτσι λοιπόν έψαξα. Ζήτησα από το Πατριαρχείο να μου στείλουν σε μικροφίλμ το χειρόγραφο αυτό, και πράγματι βρήκα, στο χειρόγραφο αυτό, τον Ιάκωβο τον Αγιορείτη, έναν μοναχό από το Άγιο Όρος, ο οποίος απαντά στον Αδαμάντιο Κοραή, για τις αμφισβητήσεις που εκείνος προέβαλλε, κατά τού Αγίου Φωτός.

-Αυτή ήταν μια άλλη έκπληξη, διαβάζοντας την εργασία.



2. Πότε ξεκίνησε η αμφισβήτηση τού Αγίου Φωτός ως θαύματος

Η μεγάλη αμφισβήτηση λοιπόν, δεν ξεκίνησε πριν από 2-3 χρόνια στην Ελλάδα, αλλά ξεκίνησε από τον Αδαμάντιο Κοραή, αυτόν τον σπουδαίο Έλληνα τού Διαφωτισμού, που δεν έζησε εδώ, που δεν πήγε στα Ιεροσόλυμα, αλλά που παρ' όλα αυτά καταφέρθηκε κατά τού Αγίου Φωτός, φθάνοντας στο σημείο να το χλευάσει κιόλας. Έτσι;

-Πρέπει να παρατηρήσουμε ότι η αμφισβήτηση τού Αγίου Φωτός, δεν ξεκίνησε από τον Κοραή. Ξεκινάει ουσιαστικά από τη Ρωμαιοκαθολική εκκλησία, μετά το σχίσμα τού 1054.

-Που μέχρι τότε το αποδέχονταν το Άγιο Φως.

-Το αποδέχονταν γιατί μέχρι τότε ήμασταν ενωμένοι. Εκ τών πραγμάτων συμμετείχαν και αυτοί στην ακολουθία τού Αγίου Φωτός (όχι η ακολουθία τής "αφής" τού Αγίου Φωτός, είναι η "ακολουθία τού Αγίου Φωτός". Το "αφή", βγαίνει από το "ανάπτω", που σημαίνει: "ανάβω". Δεν το ανάβουμε εμείς. το Άγιο Φως εμφανίζεται).

Έχουμε κάποια μαρτυρία λοιπόν για τον πάπα Ορβανό, ο οποίος σε μία σύνοδο τού Κλερμόν, στο 1095, ο οποίος καλώντας τους Λατίνους να απελευθερώσουν τους Αγίους Τόπους από τους Άραβες, λέει ότι "θα πρέπει να πάμε να καταλάβουμε τα Ιεροσόλυμα, γιατί από τον καιρό (λέει) που χωριστήκαμε από τους σχισματικούς, (εννοώντας εμάς τούς Ορθοδόξους, έτσι μας χαρακτηρίζει), το Άγιο Φως έπαψε (λέει) να εμφανίζεται, και το ανάβουν με διάφορα μηχανικά μέσα.

Επομένως η πρώτη αμφισβήτηση ουσιαστικά, είναι επίσημα από τη Ρωμαιοκαθολική εκκλησία το 1095.

Τώρα, ο Αδαμάντιος Κοραής, είναι αλήθεια ότι γεννήθηκε στη Σμύρνη, έφυγε όμως σε πολύ νεαρή ηλικία. Είχε κάποιες επαφές εκεί με κάποιους Ιησουΐτες, και ίσως δεν είναι παράδοξο το γεγονός ότι στην πορεία στρέφεται εναντίον τού Αγίου Φωτός.

Φεύγει από παιδί, πηγαίνει στο Μονπελιέ τής Γαλλίας για να σπουδάσει Ιατρική, και εκεί επηρεάζεται από τον Διαφωτισμό, από τον Προτεσταντικό τρόπο σκέψης, και αυτό είναι η ερμηνεία τού γεγονότος γιατί ο Κοραής στρέφεται εναντίον τού Αγίου Φωτός. Δηλαδή ο Κοραής είναι ένας μεγάλος λόγιος, έχει βοηθήσει πάρα πολύ την ανάπτυξη τής Ελληνικής παιδείας, τα Ελληνικά γράμματα, όμως η στάση του απέναντι στην πίστη και στην Εκκλησία, είναι προβληματική. Εξ αιτίας τών επιρροών που αυτός ο άνθρωπος είχε από τη Δύση, στην οποία ουσιαστικά μεγάλωσε και ανδρώθηκε.

Έτσι λοιπόν, ο Κοραής συγγράφει ένα έργο του, το "περί τού εν Ιεροσολύμοις Αγίου Φωτός", το οποίο εκδίδει το 1826. Εκεί αμφισβητεί το Άγιο Φως, και μάλιστα το έργο αυτό είναι διαλογικό. Δηλαδή μιλάνε, παριστάνονται να μιλάνε δύο άνθρωποι, ο Φώτιος και ο Καλλίμαχος. Εκεί ο ένας ρωτάει και ο άλλος απαντάει, βέβαια τις απόψεις που εκφράζουν τον Αδαμάντιο Κοραή.

Πρέπει να πούμε ότι το κείμενο αυτό προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις εκείνη την εποχή, και είχαμε σφοδρές αντιδράσεις, όχι μόνο από το Πατριαρχείο τών Ιεροσολύμων, αλλά και από το Οικουμενική Πατριαρχείο. Διότι ναι μεν το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεχόταν τις εκπαιδευτικές προτάσεις που έκανε ο Κοραής κλπ, αντιδρούσε όμως σε όλες αυτές τις ιδέες που είχε ο Κοραής με την Εκκλησία γενικότερα.

Έτσι λοιπόν εκδίδεται το βιβλίο αυτό, (στο βιβλίο αυτό να πούμε μερικά πράγματα, γιατί πολλοί αναφέρουν τον Κοραή, αλλά κανείς δεν μας λέει τι λέει μέσα σε αυτό το κείμενο ο Κοραής).

Ο Κοραής λοιπόν λέει ότι τα θαύματα δικαιολογούνται μόνο την εποχή τής Παλαιάς και τής Καινής Διαθήκης, μέχρι να διαδοθεί η Χριστιανική πίστη. Από εκεί και πέρα, κατά την άποψη τού Κοραή δεν μπορούν να υπάρχουν θαύματα.

Επίσης ως επιχείρημα κατά τού Αγίου Φωτός, ο Κοραής προβάλλει το γεγονός, ότι δεν αναφέρουν τίποτα τα Ευαγγέλια, οι Απόστολοι, οι Πράξεις τών Αποστόλων, και οι Πατέρες τής Εκκλησίας από τον 4ο μέχρι τον 12ο αιώνα.

Βέβαια η αλήθεια δεν είναι αυτή. Θα πούμε παρακάτω αγίους τής Εκκλησίας και Πατέρες τής Εκκλησίας που το αναφέρουν.

Βέβαια ο Κοραής λέει ότι το θαύμα τού Αγίου Φωτός το επενόησαν οι Λατίνοι. Και ότι προσπαθώντας ίσως να μη στραφεί άμεσα εναντίον τής Ορθοδόξου Εκκλησίας, λέει πως απλώς οι Ορθόδοξοι λόγω τής Τουρκοκρατίας κλπ το διατήρησαν.

Έτσι υποστηρίζει ότι το Άγιο Φως δεν είναι θαύμα, ότι είναι μηχανουργία μάλιστα, μάλιστα αρχίζει να παρουσιάζει κάποια πράγματα λέγοντας ότι μπορεί να γίνει μ' αυτό και μ' αυτό τον τρόπο, ότι υπάρχουν την εποχή του το 1826 κάποιες μέθοδοι με τις οποίες μπορεί κανείς να παράγει φως κλπ, και έτσι αυτό το κείμενο εκδίδεται από τον Κοραή, και αμέσως έχουμε και τις πρώτες αντιδράσεις.

Έχουμε τον Κωνσταντίνο Οικονόμο τών εξ Οικονόμων, (πολλοί τον γνωρίζουν, λόγιος τής περιόδου εκείνης), και τον Ιάκωβο τον Αγιορείτη, ή Νεοασκητιώτη όπως λέγεται ο γραφέας και συγγραφέας τού κειμένου που εγώ παρουσίασα στην μεταπτυχιακή μου εργασία, ο οποίος απαντά στον Κοραή.

-Και είναι ο συγκεκριμένος κώδικας που φυλάσσεται μέχρι και σήμερα στο Πατριαρχείο τών Ιεροσολύμων.

-Ναι. Είναι ο Κώδικας 391 στην αρίθμηση τού Πατριαρχείου τών Ιεροσολύμων.



3. Το θαύμα τού Αγίου Φωτός κατά την Ανάσταση τού Χριστού

Τώρα, όσον αφορά αυτά που λέει ο Κοραής, πρέπει να πούμε ότι ο Έλληνας λόγιος, προφανώς δεν είχε πολύ καλή πληροφόρηση. Είτε εν αγνοία του τα λέει, είτε και εσκεμμένα τα λέει. Υποστηρίζει λοιπόν ο Κοραής, πως δεν υπάρχουν μαρτυρίες στα Ευαγγέλια για το Άγιο Φως. Η πραγματικότητα όμως δεν είναι ακριβώς αυτή.

Αν διαβάσει κανείς το χωρίο, ή το Ευαγγέλιο που διαβάζουμε στην ακολουθία τής Αναστάσεως, ο Ιωάννης ο οποίος είναι και ο αυτόπτης μάρτυρας βέβαια, όπως όλοι γνωρίζουμε, λέει λοιπόν ότι το πρωί τών Σαββάτων, όπως λέει: "τη δε μία τών σαββάτων", Μαρία η Μαγδαληνή, έρχεται πρωί σκοτίας έτι ούσης εις το μνημείον". Τι μας λέει λοιπόν ο Ευαγγελιστής; Ότι είναι νύχτα! Δεν έχει ξημερώσει ακόμα. Την ίδια στιγμή φθάνουν τρέχοντας ο Ιωάννης με τον Πέτρο.

Επειδή ο Ιωάννης ήταν πολύ πιο μικρής ηλικίας, φθάνει πολύ πιο γρήγορα βέβαια, γιατί ο Πέτρος ήταν πιο μεγάλης ηλικίας, και προφανώς καθυστερούσε.

Βλέπει λοιπόν ο Ιωάννης, (μας λέει ο Ευαγγελιστής), "κείμενα τα οθώνια, ου μέντοι εισήλθεν". Δηλαδή βλέπει τα οθώνια με τα οποία είχαν τυλίξει τον Χριστό, χωρίς όμως ακόμα να έχει μπει μέσα στον Πανάγιο Τάφο.

-Ο Πανάγιος Τάφος πρέπει να πούμε, ότι και εκείνη την εποχή ήταν η σπηλιά εκείνη με τον λαξευμένο τάφο μέσα της έτσι; Δεν ήταν απλά ένα μνήμα, όπως τα γνωρίζουμε σήμερα στα νεκροταφεία. Ε;

-Ακριβώς! Και ακολουθεί ο Πέτρος, ο οποίος μπαίνει μέσα στον Πανάγιο Τάφο τού Χριστού μας, και εκεί βλέπει πάλι ότι τα οθώνια βρίσκονται ριγμένα, χωρίς ο Χριστός να είναι εκεί. Και εδώ τίθεται η απορία: "Πώς έβλεπε ο Ιωάννης αφού δεν υπήρχε φως, ήτα σκοτάδι, (είναι συγκεκριμένος ο Ευαγγελιστής), και δεν είχε μπει ακόμα μέσα. Λέει ότι τα βλέπει τα οθώνια, χωρίς όμως να έχει μπει ακόμα μέσα.

Εδώ, την απάντηση σε αυτό το ερώτημα, δεν θα τη δώσουμε εμείς. Την απάντηση μας τη δίνουν δύο Πατέρες τής Εκκλησίας: Ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης, και ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός.

-Που προφανώς την απάντηση την αγνοούσε και αυτούς ο Αδαμάντιος Κοραής. Που είναι πολύ προγενέστεροί του, έτσι;

-Προφανώς!

Ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης λοιπόν, λέει κατηγορηματικά σε κείμενό του, ότι "πλήρης γαρ ην ο τάφος φωτός". Γι' αυτό μπορούσε ο Πέτρος και ο Ιωάννης να δουν, ο μεν Ιωάννης όντας απ' έξω το τι συνέβαινε μέσα σε αυτό, ο δε Πέτρος μπαίνοντας μέσα.

Ο δε άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, αναφέρει σε ένα δοξαστικό που έχει συγγράψει ο ίδιος, ότι ο τάφος τού Χριστού ήταν γεμάτος από Φως. Υπάρχει αυτό το δοξαστικό, που λέει "και δρομέος ο Πέτρος επέστη τω μνήματι, και το φως εν τω τάφω ορών κατεπλήττετο". Έμεινε έκπληκτος δηλαδή ο Πέτρος, από το φως που έβλεπε να βγαίνει από τον τάφο τού Χριστού.

Επομένως από τις μαρτυρίες σχετικά με το Άγιο Φως, δεν απουσιάζουν οι Πατέρες, όπως υποστηρίζει ο Κοραής.



4. Μαρτυρίες πολλών αιώνων για το θαύμα τού Αγίου Φωτός

Μια άλλη επίσης μαρτυρία, είναι τού Αρέθα Καισσαρείας, γνωστός και αυτός Εκκλησιαστικός Συγγραφέας, ο οποίος γράφει το 920 με εντολή τού Αυτοκράτορα τής Κωνσταντινουπόλεως Λέοντος τού Σοφού, σε έναν Φύλαρχο τών Αράβων. Εκεί λοιπόν του λέει, ότι οι Χριστιανοί στέκονται έξω από τον Πανάγιο Τάφο, λένε το "Κύριε Ελέησον", και ξαφνικά εμφανίζεται μια αστραπή. Ανάβει την Κανδήλα με φως, και αυτό το φως το παίρνουν οι κάτοικοι τής Ιερουσαλήμ, και ανάβουν τις κανδήλες τών σπιτιών τους.

Δηλαδή βλέπετε ότι, ό,τι ζούμε σήμερα, το περιγράφει ο Αρέθας Καισσαρείας το περιγράφει ο Αρέθας Καισσαρείας το 920 με ελάχιστα διαφοροποιημένο τρόπο.

Ο Αρέθας Καισσαρείας περιγράφει ότι υπάρχει αστραπή. Οι ποικιλίες στην εμφάνιση τού Αγίου Φωτός είναι πολλές και θα εξηγήσουμε στην πορεία γιατί είναι διαφορετικές σήμερα.

-Περιγράφει πριν από 11 αιώνες. Έτσι;

-Πριν από 11 αιώνες.

Τώρα, η πρώτη γραπτή μαρτυρία που έχουμε σχετικά με το θαύμα τού Αγίου Φωτός είναι πολύ παλαιότερη. Είναι το 417. Προέρχεται από το λεγόμενο Αρμενικό Κανονάριο.

Να εξηγήσουμε τι είναι το Κανονάριο. Το Κανονάριο είναι ένα βιβλίο, στο οποίο καταγράφονται τα αναγνώσματα τής Παλαιάς και τής Καινής Διαθήκης, οι Ψαλμοί, και οι ακολουθίες που πραγματοποιούντο στο ναό τής Αναστάσεως εκείνη την εποχή. Είναι κάτι όπως θα λέγαμε "το τυπικό" σήμερα. Εκεί λοιπόν καταγράφεται η ακολουθία τού Αγίου Φωτός, ο τρόπος δηλαδή με τον οποίο τελείτο την εποχή η ακολουθία τού Αγίου Φωτός, ποια αναγνώσματα προηγούνταν, ποιοι Ψαλμοί, κλπ., και μας λέει ότι εκείνη την εποχή η ακολουθία τού Αγίου Φωτός τελείτο, με κλειστές τις πόρτες τού Ναού τής Αναστάσεως, δεν μετείχε δηλαδή ο κόσμος. Πράγμα που καταρρίπτει και το επιχείρημα τού Κοραή, ότι το δημιούργησαν οι Αγιοταφίτες, οι Λατίνοι, για να συγκεντρώνουν χρήματα.

Στην πρώτη της μορφή δηλαδή τής Ακολουθίας τού Αγίου Φωτός, δεν υπήρχε κόσμος στον ναό τής Αναστάσεως.

-Για ποια χρονιά μιλάμε γι' αυτή τη γραπτή μαρτυρία;

-417-437.

-Δηλαδή πριν και από τα μεγάλα σχίσματα με τους Μονοφυσίτες. Έτσι;

-Ακριβώς! Ακριβώς!

Θα μου πείτε, γιατί προηγουμένως δεν έχουμε γραπτές μαρτυρίες; Πρέπει να λάβουμε υπ' όψιν μας δύο πράγματα. Ότι μέχρι τον καιρό που η Αγία Ελένη πήγε στους Αγίους Τόπους, δεν υπήρχε ναός. Υπήρχε ένας ειδωλολατρικός ναός στην αρχή τής Αφροδίτης, τον οποίο είχαν κτίσει οι Ρωμαίοι πάνω από τον Πανάγιο Τάφο, και δεν μπορούσε επομένως να πραγματοποιηθεί η τελετή τού Αγίου Φωτός.

Έχουμε βέβαια κάποιες έμμεσες πληροφορίες από το βίο τού αγίου Ευσταθίου και από τον βίο τού αγίου Νικολάου. Εκεί οι βιογράφοι μας αναφέρουν ότι οι δύο άγιοι αυτοί, ο μεν άγιος Νικόλαος από τα Μύρα τής Λυκείας, επισκέφθηκε τα Ιεροσόλυμα και πήγε στον Πανάγιο Τάφο, ο δε άγιος Ευστάθιος, πήρε την οικογένειά του από τη Ρώμη και πήγε να προσκυνήσει τον Πανάγιο Τάφο, παρά το γεγονός ότι βρισκόταν σε αυτή την κατάσταση. Οι Χριστιανοί τών Ιεροσολύμων ήξεραν πού βρίσκεται ο Πανάγιος Τάφος. απλώς δεν μπορούσαν όπως είναι φυσικό και λογικό να υπάρχει λατρεία.



5. Μαρτυρίες Μουσουλμάνων για το Άγιο Φως

Οι μαρτυρίες αρχίζουν να πληθαίνουν με την πάροδο τών χρόνων. Εγώ θα σας αναφέρω δύο οι οποίες μου έκαναν πολύ μεγάλη εντύπωση, και οι οποίες δεν είναι καν Χριστιανικές. Είναι πολύ σημαντικό επειδή ακριβώς δεν είναι Χριστιανικές. Έχουμε λοιπόν μια ανώνυμη Μουσουλμανική πηγή, η οποία χρονολογείται στα τέλη περίπου τού 9ου αιώνα. Και η οποία αναφέρει τη θαυματουργική προέλευση τού Αγίου Φωτός. Δηλαδή ο Μουσουλμάνος συγγραφέας τής πηγής αυτής, αναφέρει ότι το Άγιο Φως εμφανίζεται θαυματουργικά. Και μας αναφέρει και τα εξής:

Ότι παρόντες στην τελετή τού Αγίου Φωτός, είναι ο Ιμάμης τών Μουσουλμάνων τών Ιεροσολύμων, δηλαδή ο κληρικός, (αν θέλετε να τον χαρακτηρίσουμε έτσι τον Μουσουλμάνο), παρίσταται στην τελετή τού Αγίου Φωτός, μόλις βγει το άγιο Φως, ο Φύλακας τού Παναγίου Τάφου, ο οποίος όπως όλοι γνωρίζουμε είναι Έλληνας κληρικός, δίνει το Άγιο Φως στον Ιμάμη, και ο Ιμάμης έπαιρνε το Άγιο Φως και πήγαινε να ανάψει τις κανδήλες τού Τεμένους τών Ιεροσολύμων. Φαντασθείτε πόσο μεγάλη ευλογία θεωρούσαν οι Μουσουλμάνοι να πάρουν το θαύμα αυτό, και να πάνε να ανάψουν τις κανδήλες τού Τεμένους.

Μια άλλη πηγή, που είναι εξ ίσου σημαντική, και αυτή Μουσουλμανική, είναι κάποιου Σιίτη λογίου ο οποίος αναφέρει για το Άγιο Φως, (αυτό θα σας το διαβάσω επί λέξει, γιατί είναι πράγματι συγκλονιστική):

"Η ιστορία λέγεται συνδεόμενη με το Σάββατο τής Αναστάσεως, και εκπλήσσει τον ερευνητή τών Φυσικών Επιστημών, και τής οποίας η βάση είναι αδύνατον να ανακαλυφθεί. Εάν δεν υπήρχαν επιχειρήματα γι' αυτό το φαινόμενο από ανθρώπους διαφόρων προελεύσεων που αναφέρουν ότι βασίζονται σε αυτόπτες μάρτυρες, και αν αυτό το γεγονός δεν είχε διαιωνισθεί από εξαιρέτους λογίους και άλλους ανθρώπους στα βιβλία τους, κανείς δεν θα τού έδινε καμία πίστη.

Το έχω μάθει από βιβλία, και το έχω ακούσει από τον Αλ Φαράχ Ιμισαλίμ τής Βαγδάτης. Για το θέμα αυτό έχει γίνει μία αναφορά που έχει σταλεί στην πρωτεύουσα τών Χαλιφών μόλις το Φως κατήλθε. Εκεί αναφέρουν πως αν το Φως κατέβη γρήγορα και σε ώρα σχεδόν το Μεσημέρι, αυτό προοιωνίζει εύφορη χρονιά. Εάν αντίθετα το συμβάν καθυστερήσει μέχρι το Απόγευμα ή αργότερα, αυτό προοιωνίζει χρονιά λιμού.

Αυτός που μου το είπε αυτό, είπε ότι μερικοί από τις Μουσουλμανικές αρχές, αντικαθιστούν το φυτίλι τών κανδήλων, με χάλκινο σύρμα στο τέλος, προκειμένου το Φως να μην ανάψει, και έτσι να ματαιωθεί η τελετή.

Και όμως! Όταν η φωτιά κατέρχεται, εν τούτοις τα φυτίλια ανάβουν".

Ο Μουσουλμάνος αυτός λόγιος, ο οποίος φαίνεται ότι είναι και κάτοχος φυσικών επιστημών, (γιατί αυτό αναφέρει), μας παρουσιάζει αυτό το παράδοξο θαύμα. Να αντικαθιστούν τα φυτίλια (θρυαλίδες, όπως ονομάζονται σε κάποιες πηγές), με σύρμα, για να μην ανάψει. Και παρ' όλα αυτά, το Άγιο Φως άναβε! Έστω και σε φυτίλι που ήταν από σύρμα!

- Ομοίως, ανάλογα με το χρόνο που έβγαινε το Άγιο Φως, υπολόγιζαν αν θα είναι εύφορη η χρονιά που ερχόταν, ή χρονιά ξηρασίας, έτσι;

-Ναι!

Φαντασθείτε πόσο πολύ δηλαδή ευλαβούνταν οι Μουσουλμάνοι το Άγιο Φως, σε αντίθεση δυστυχώς σήμερα μ' εμάς, που προσπαθούμε να βρούμε διάφορες θεωρίες, οι οποίες παρουσιάζουν τάχα το Άγιο Φως ως κάτι αυτοαναφλεγόμενο, κλπ.

Βέβαια εδώ πρέπει να διευκρινίσουμε ότι αυτοανάφλεξη στη φύση υπάρχει. Αλλά δεν μπορούμε να συνδέουμε δύο πράγματα τα οποία είναι τελείως διαφορετικά.

Άλλο η αυτοανάφλεξη αποτέλεσμα τής οποίας παράγεται ένα φως το οποίο είναι κτιστό, και άλλο η παρουσία τού Αγίου Φωτός, το οποίο βέβαια είναι Άκτιστο.

Αυτή είναι η διαφορά. Δεν σημαίνει ότι η Εκκλησία απορρίπτει το γεγονός τής αυτοανάφλεξης. Υπάρχει αυτοανάφλεξη στη φύση. Έτσι όρισε ο Θεός να γίνεται σε κάποιες φορές. Όχι όμως να συγκρίνουμε δύο πράγματα τα οποία είναι ανόμοια.

Έχουμε και άλλες μαρτυρίες από Μουσουλμάνους, οι οποίες έχουν καταγραφεί.



6. Μαρτυρίες Εκκλησιαστικών ανδρών για το Άγιο Φως

Προχωρούμε σε κάποιες άλλες οι οποίες είναι αγίων τής Εκκλησίας.

Τον 13ο αιώνα έχουμε τον Άγιο Μελέτιο τον Ομολογητή. Ήταν άγιος τής Εκκλησίας μας στη Μονή τού Όρους Γαλησίου, όπου ο άγιος Λάζαρος ο Στυλίτης είχε ιδρύσει εκεί αρκετά Μοναστήρια. Ο όσιος Μελέτιος πηγαίνει λοιπόν στους Αγίους Τόπους, και ο βιογράφος του μας λέει ότι πήγε στην Ιερουσαλήμ, προσκύνησε τον Πανάγιο Τάφο, και αξιώθηκε να παρατηρήσει το ευλογημένο Φως, το οποίο εκείνες τις μέρες έβγαινε από τον Πανάγιο Τάφο. Προφανώς ο άγιος Μελέτιος είχε πάει τη Μεγάλη Εβδομάδα.

Έχουμε και Δυτικούς περιηγητές οι οποίοι κατέγραψαν το θαύμα τού Αγίου Φωτός μετά το σχίσμα τών εκκλησιών, μετά δηλαδή το 1054.

Ένας Άγγλος Ιππότης, ο σερ Τζων Μάντουι ταξιδεύει το 1322 στα Ιεροσόλυμα, και γράφει το εξής:

"Υπάρχει μια κανδήλα, η οποία κρέμεται πάνω από τον Πανάγιο Τάφο, και η οποία καίει φωτεινά. Τη Μεγάλη Παρασκευή σβήνει, και ανάβει μόνη της, την ώρα που ο Κύριος αναστήθηκε από τους νεκρούς".

Ο άνθρωπος αυτός είναι Άγγλος, δεν έχει καμία σχέση με την Ορθόδοξη παράδοση, και κανένα συμφέρον.

-Αυτή είναι μία ιστορική καταγεγραμμένη μαρτυρία.

-Στη συνέχεια πρέπει να πούμε ότι υπάρχουν και μαρτυρίες από Μητροπολίτες τού Πατριαρχείου, όπως και από Πατριάρχες. Πολλοί πολέμιοι τού Αγίου Φωτός, υποστηρίζουν πως κανείς Πατριάρχης δεν έχει παραδεχθεί το Άγιο Φως. Δεν είναι αλήθεια!

-Με την Αγγελική Χατζηιωάννου σήμερα ταξιδεύουμε στην ιστορία τής Αγίας Γης. Γιατί το Άγιο Φως είναι το κατ' εξοχήν τμήμα τής ιστορίας τής Αγίας Γης, που αποδεικνύει (αν μη τι άλλο για εμάς), την ορθότητα τής πίστεως. Ένα συνεχώς επαναλαμβανόμενο θαύμα, που η γοητεία αυτού τού θαύματος είναι ότι κάθε χρόνο είναι και άλλη ημερομηνία. Δεν μπορεί να μας πει κανείς τίποτα γι' αυτό. Ανάλογα με το Πάσχα, το Άγιο Φως εμφανίζεται το μεσημέρι τού Μεγάλου Σαββάτου, εκεί που εμφανίσθηκε για πρώτη φορά.

Η Αγγελική Χατζηιωάννου υποψήφια διδάκτωρ τής Θεολογικής Σχολής τού Πανεπιστημίου Αθηνών, ασχολήθηκε ερευνώντας για το Άγιο Φως, για τη μεταπτυχιακή της εργασία, που κατέθεσε στη Θεολογική σχολή τού Πανεπιστημίου τής Αθήνας, και που είναι ένα θέμα με εξαιρετική βαρύτητα, και με πολλή χαρά σήμερα, Αγγελική σε έχουμε στην Πειραϊκή Εκκλησία και σε ακούμε.

Πριν το διάλειμμα, μιλήσαμε για πολλές ιστορικές μαρτυρίες που υπάρχουν για το Άγιο Φως, και τώρα θα πάμε σε κάποιες μαρτυρίες Επισκόπων τής Εκκλησίας τών Ιεροσολύμων, που περιγράφουν και αυτοί τα τού Αγίου Φωτός. Νομίζω ότι εδώ δεν πρέπει να μιλάμε, πρέπει να ακούμε. Δίνω το λόγο σ' εσένα:

-Ευχαριστώ πολύ!



7. Πατριαρχικές μαρτυρίες για το θαύμα τού Αγίου Φωτός

Πολλοί Μητροπολίτες τού Πατριαρχείο τών Ιεροσολύμων αλλά και Πατριάρχες, (σε αντίθεση με όσα είπαμε προηγουμένως, ότι έχουν υποστηρίξει πολλοί ότι δεν υπάρχουν εν ζωή Πατριάρχες που να είπαν ότι αυτό είναι θαύμα.

Εδώ ν' αναφέρουμε σημαντικές μαρτυρίες τού Μητροπολίτου Γάζης Παϊσίου Λυγαρίδη. Είναι μητροπολίτης εκεί από το 1652 ως το 1678. Μας παρουσιάζει την ακολουθία τού Αγίου Φωτός όπως πραγματοποιήθηκε, όπως την ξέρουμε και σήμερα, και τελειώνει με μια παρατήρηση:

"Πού είναι εκείνοι τώρα όπου απιστούσι το Θείο και Ουράνιο Φως, το καταβαίνον εις τον Άγιον και Ζωοδόχον Τάφον τού Χριστού προς Εσπέραν το Μέγα Σάββατο;"

Ο ίδιος απορεί ουσιαστικά, για το πώς μπορούν να υπάρχουν άνθρωποι, οι οποίοι δεν πιστεύουν στη θαυματουργική προέλευση τού Αγίου Φωτός.

-Πού να ζούσε τώρα!

-Ακριβώς!

Παρόμοια περιγραφή τού θαύματος τού Αγίου Φωτός, κάνει και ο Μητροπολίτης Ναζαρέτ Γαβριήλ το 1651. Μας περιγράφει και αυτός την ακολουθία τού Αγίου Φωτός, όπως πραγματοποιείται και σήμερα.

Στις πηγές δεν θα βρούμε τεράστιες διαφορές για τον τρόπο με τον οποίο πραγματοποιείται η ακολουθία τού Αγίου Φωτός, από τότε μέχρι και σήμερα.

Έχουμε και κάποιες άλλες μαρτυρίες και από Ρώσους. Ο Ρώσος Αρσένιος Σουχάνωφ φθάνει στα Ιεροσλόλυμα το 1652, μαζί με τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων Παΐσιο για να εκτελέσει εντολή τού Τσάρου τής Ρωσίας και τού Πατριάρχου Μόσχας, για να καταγράψει τους αγίους τόπους και να συντάξει μία εκκλησιαστική τυπική διάταξη τών ιερών ακολουθιών που γίνονταν στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων.

Εδώ πρέπει λίγο να διευκρινίσουμε ότι κατά τη διάρκεια τής Τουρκοκρατίας ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων δεν έμενε στα Ιεροσόλυμα, και αυτό γινόταν για λόγους πρακτικούς. Επειδή το κέντρο διοίκησης τής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη, επειδή επειδή τα διατάγματα έβγαιναν από την Κωνσταντινούπολη, και επειδή έπρεπε να προλαβαίνει το Πατριαρχείο να ενημερώνεται και να αντιδρά, ο Πατριάρχης είχε αναγκασθεί και είχε μετακομίσει στην Κωνσταντινούπολη. Γι' αυτό η έκφραση: "τα Πατριαρχεία", που ακούμε πολλές φορές όταν πηγαίνουμε στην Κωνσταντινούπολη, σημαίνει αυτό ακριβώς. Επειδή κοντά, σε κοντινή απόσταση είναι και το Φανάρι, και το μετόχι στο οποίο έμενε ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων.

Γι' αυτό λέμε "ανεβαίνουμε στα Πατριαρχεία". Αυτή ακριβώς είναι η έκφραση που χρησιμοποιείται στο Πατριαρχείο τής Κωνσταντινουπόλεως μέχρι και σήμερα.

Εκεί λοιπόν περιγράφει ο Αρσένιος Σοχάνωφ την τελετή τού Αγίου Φωτός, όπου μας δίνει και μια πολύ σημαντική πληροφορία:

Εκείνη την εποχή ο Αρμένιος, δεν εισερχόταν με τον Πατριάρχη στο Κουβούκλιο τού Παναγίου Τάφου. Φαίνεται ότι με την πάροδο τών χρόνων χάσαμε το δικαίωμα, ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων, ο Ελληνορθόδοξος, να μπαίνει μόνος του. Την εποχή πάντως αυτή, το 1652 που ο Αρσένιος Σουχάνωφ μας περιγράφει, ο Πατριάρχης έμπαινε μόνος. Και μάλιστα περιγράφει το επεισόδιο, όπου Αρμένιος προσπαθεί να μπει με τον πατριάρχη Παΐσιο μέσα στο Κουβούκλιο τού Παναγίου Τάφου, και λέει και ο ίδιος ο Αρσένιος περιγράφοντας, ότι όλοι μπήκαν μπροστά στην πόρτα, ακόμα και οι Τούρκοι οι οποίοι ήταν τότε η πολιτική διοίκηση, για να εμποδίσουν τον Αρμένιο να μπει μέσα στο κουβούκλιο τού Παναγίου Τάφου.

-Μία ιστορία που κρατάει μέχρι τώρα, με τους Αρμενίους να εγείρουν κάθε χρόνο νέα θέματα, κατά την ώρα τής τελετής τού Αγίου Φωτός. Και βέβαια, για αποφυγή παρεξηγήσεων, να πούμε ότι στον χώρο τού Παναγίου Τάφου, (και όσοι έχουν πάει, γνωρίζουν ότι το Κουβούκλιο έχει δύο χώρους, (έχει τον Προθάλαμο που είναι ο Άγιο Λίθος, και τον εσωτερικό χώρο όπου είναι ο Πανάγιος Τάφος), στον χώρο λοιπόν που είναι ο Πανάγιος Τάφος, πάντοτε, μέχρι και σήμερα, εισέρχεται μόνο ο Ελληνορθόδοξος Πατριάρχης, ή ο Ελληνορθόδοξος Επίσκοπος που έχει ορίσει το Πατριαρχείο μας, και όχι κάποιος άλλος αλλόδοξος. Ο αλλόδοξος στέκεται στον προθάλαμο. Ο Αρμένιος στέκεται και επιτηρεί τον Ελληνορθόδοξο, για να δει ότι τα κάνει όλα όπως πρέπει, έτσι; Και αυτό είναι κάτι που έχουνε δυστυχώς ξεχάσει κάποιοι να αναφέρουνε. Εάν ο Έλληνας, ο Ελληνορθόδοξος, έκανε κάποιο κόλπο, οι Αρμένιοι δεν θα ήταν τόσο αφελείς, να αφήνουν τον Έλληνα να κάνει το κόλπο, και να μη βγουν και να το βροντοφωνάξουν, και να πουν "Είναι απατεώνες, διώξτε τους, από εδώ και πέρα εμείς θα είμαστε οι καλοί". Που είναι κάθε χρόνο εκεί για να τον επιτηρούν.

-Ναι, αυτή ακριβώς είναι η αλήθεια. Οι Αρμένιοι θα είχαν κάθε λόγο, και θα ήθελαν να είναι "απάτη", (εντός εισαγωγικών), το θαύμα τού Αγίου Φωτός, γιατί όχι απλώς θα έκαναν την τελετή αν χάναμε εμείς το δικαίωμα, αλλά θα χάναμε και τον Πανάγιο Τάφο, Από τη στιγμή βέβαια που θα αποδειχθεί (που δεν θα αποδειχθεί ποτέ), ότι κάτι συμβαίνει διαφορετικό από αυτό που ξέρουμε, οι Έλληνες που έχουν την κυριότητα τού Παναγίου Τάφου, αυτομάτως εκείνη τη στιγμή θα τη χάσουν. Και αυτό δεν ξέρω για ποιους λόγους δεν προβάλλεται.

-Δεν ακούγεται ποτέ!

-Κάποτε το 2002 όταν ήμουν στα Ιεροσόλυμα, άκουσα δίπλα μου κάποια Δημοσιογράφο να μεταδίδει, ότι για πρώτη φορά το Άγιο Φως το έβγαλε ο Αρμένιος.

-Και είχε ακουστεί τότε στην Ελλάδα και είχαμε όλοι τρομάξει...

-Ήμουν δίπλα στη Δημοσιογράφο που το έλεγε εκείνη την ώρα. Πιστεύω ότι χρειάζεται μία ενημέρωση και μία προετοιμασία, όταν κανείς μεταδίδει κάτι σχετικά με το Άγιο Φως.

-Δυστυχώς πάνε όλοι οι ανίδεοι, και δεν ντρέπομαι που το λέω. Ανίδεοι τελείως, πάνε να καλύψουν ένα θέμα, το οποίο στοιχειωδώς δεν το έχουν μελετήσει. Είναι σαν να καθίσουμε εμείς τώρα, να μιλήσουμε για ένα αμιγώς Ιατρικό θέμα που δεν το κατέχουμε. Θα πούμε τραγικά σημεία και τέρατα, που θα οδηγήσουμε τον κόσμο και σε παρερμηνείες, και μπορεί και σε εγκλήματα. Κάτι τέτοιο κάνουνε, δυστυχώς οι Δημοσιογράφοι, και δεν ντρέπομαι να το πω, γιατί είμαστε από τον ίδιο χώρο. Μπορούμε να βλέπουμε τα λάθη μας και να τα ομολογούμε.

Δεν θα έβλαπτε λοιπόν αγαπητοί συνάδελφοι που ασχολείστε με το θέμα, να διαβάζατε λίγο περισσότερο, πριν καλύψετε το συγκεκριμένο θέμα. Όταν πάνε ακολουθώντας έναν έναν Πρωθυπουργό, ή έναν Υπουργό, ή Πρόεδρο ενός κόμματος σε μια επίσημη επίσκεψη σε κάποια χώρα, διαβάζουν και για τη χώρα, διαβάζουν και για την εξωτερική πολιτική, διαβάζουνε κάτι, για να μπορέσουν να καταλάβουν γιατί έχει πάει. Για το Άγιο Φως δεν διάβασαν, απλά πήγανε και ό,τι αντιλήφθηκαν ή ό,τι τούς είπανε, το μετέφεραν, χωρίς να κάνουν ουσιαστική έρευνα. Δυστυχώς! Χωρίς να σημαίνει αυτό, ότι δεν υπάρχουν και λαμπρές εξαιρέσεις.

-Βεβαίως. Πάντοτε υπάρχουν εξαιρέσεις.

-Αυτό ως μια μικρή παρένθεση, και συγνώμη που διακόψαμε τη ροή τού λόγου, για να μην υπάρξει παρεξήγηση για το θέμα τού Αρμενίου. Μέχρι και σήμερα μένει στον Προθάλαμο. Προς Θεού, όχι στον χώρο τού Παναγίου Τάφου.

-Βεβαίως!

Ο Πατριάρχης λοιπόν Ιεροσολύμων Νεκτάριος, μια μεγάλη προσωπικότητα τού Πατριαρχείου τών Ιεροσολύμων, είναι ο Πατριάρχης από το 1660 μέχρι το 1669, σε εποχή πολύ δύσκολη για το Πατριαρχείο, απαντάει στον Πέτρο τον Μαΐστορα. Ο Πέτρος ο Μαΐστωρ ήταν ένας Ιησουίτης μοναχός, ο οποίος γράφει στον Πατριάρχη Νεκτάριο, και εκείνος τού απαντά

Ο Πατριάρχης λοιπόν αναφέρει σαφώς και κατηγορηματικώς, ότι το Άγιο Φως είναι θαύμα, και λέει ως εξής:

"Θειότατον και υπερφυέστατον το άγιο Φως. Το κατ' έτος ημέραν εμείς οι Ορθόδοξοι, κατά το αρχαίον τού εορτάζειν το Άγιον Πάσχα έθος, την τοιαύτην μυστηριώδη τελετή παρά τών πατέρων τελείν παρελάβαμε".

Ο Πατριάρχης τονίζει λοιπόν, ότι την τελετή τού Αγίου Φωτός, την πήραμε από την παράδοση τών πατέρων μας, είναι αρχαία, είναι μυστηριώδης. Όταν λέει "μυστηριώδης", δεν σημαίνει ότι κάτι κρυφό γίνεται. Είναι όπως λέμε "τα μυστήρια τής Εκκλησίας μας". Δεν είναι κάτι το απόκρυφο. Είναι μυστήριο διότι σ' αυτό ενεργεί το Άγιο Πνεύμα. Γι' αυτό την ονομάζει "μυστηριώδη τελετή".

Μας πληροφορεί λοιπόν εκεί, ότι μέσα στον Πανάγιο Τάφο, όταν ο Πατριάρχης περιμένει για να παραλάβει το Άγιο Φως, εμφανίζεται κάτι το οποίο μοιάζει με σταγόνες. Αυτές οι σταγόνες μετατρέπονται σε φώς. Αυτή την πληροφορία μάς δίνει ο Πατριάρχης Νεκτάριος.

Στην πορεία θα παρουσιάσουμε ότι αυτή η μαρτυρία ταυτίζεται και με όλες τις επόμενες τών Πατριαρχών. Ότι δηλαδή μοιάζει η πλάκα που καλύπτει τον Πανάγιο Τάφο να ιδρώνει.

Οι ακροατές μας πρέπει να γνωρίζουν ότι το σημείο που εναπετέθη το σώμα τού Χριστού μας, είναι κάτω από την πλάκα αυτή, η οποία βρίσκεται σήμερα στον Πανάγιο Τάφο. Για να καλυφθεί το μνημείο αφ' ενός, και αφ' ετέρου επειδή είναι γύρω στα δύο μέτρα με διόμισυ, να μην υπάρξει κάποιο ατύχημα.

Καλύπτει επομένως τον Πανάγιο Τάφο η πλάκα αυτή. Η Πλάκα αυτή κάποια στιγμή εμφανίζεται να ιδρώνει. Και από εκεί ανάβει (δεν ξέρουμε πώς ακριβώς γίνεται), και θα σας εξηγήσουμε στην πορεία, τελικώς αν ο Πατριάρχης μπορεί να δει, ή αν δεν μπορεί να δει, ή αν βλέπει ή αν θυμάται το τι ακριβώς συμβαίνει μέσα εκεί.

-Νομίζω ότι οποιοσδήποτε άνθρωπος αν μπορούσε να σταθεί εκεί, δεν θα έψαχνε να δει το "τι" και το "πώς", ούτε θα μπορούσε να θυμηθεί αργότερα τι συνέβη.

-Ναι, και αυτό βέβαια έχει και τη θεολογική του ερμηνεία, και αυτό θα το εξηγήσουμε αργότερα, το γιατί δεν μπορεί να θυμηθεί.

Ο Πατριάρχης τών Ιεροσολύμων Δοσίθεος μετά, διάδοχος τού Νεκταρίου, μεγάλος Πατριάρχης, μεγάλος συγγραφέας τής Εκκλησίας, έχει γράψει το περίφημο έργο του: "Δωδεκάβιβλος", όπου καταγράφει την ιστορία τού Πατριαρχείου τών Ιεροσολύμων και όχι μόνο, αναφέρεται στο "ουράνιο Φως τού Αγίου Τάφου. Δηλώνει δηλαδή και αυτός, ότι το φως το οποίο κατέρχεται στον Πανάγιο Τάφο, είναι ουράνιο, προέρχεται δηλαδή από τον ουρανό, και χρησιμοποιεί και έναν πολύ όμορφο χαρακτηρισμό για τον Πανάγιο Τάφο: Ότι είναι "Μνήμα και προσκύνημα τού Φωτός".

Είναι μία πολύ ωραία έκφραση, εμένα μου αρέσει πάρα πολύ.

Κάποιοι βέβαια κατηγόρησαν με την πάροδο τού χρόνου τον Πατριάρχη Δοσίθεο ότι δεν αναφέρει σαφώς και κατηγορηματικώς ότι πρόκειται περί θαύματος.

Αυτή τη στάση του ερμηνεύει ο Κωνσταντίνος Οικονόμου ο εξ Οικονόμων. Και μας λέει ότι ο π. Δοσίθεος δεν ανέφερε ότι είναι θαύμα σαφώς και κατηγορηματικώς, (αν και εγώ θεωρώ ότι οι δύο παραπάνω μαρτυρίες είναι σαφείς και κατηγορηματικές), για δύο λόγους:

Πρώτον, επειδή το θέμα ήταν τετριμένο. Για εκείνον δεν ήταν κάτι το παράδοξο ή το περίεργο, και αφ' ετέρου διότι αυτό το θαύμα τού Αγίου Φωτός, προκαλούσε την οργή τών Λατίνων. Και επειδή ακριβώς δεν ήθελε ο Πατριάρχης Δοσίθεος να βλασφημείται συνεχώς το Άγιο Φως, απέφυγε να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες. Όμως προσπαθώντας να βρω περισσότερες πληροφορίες για το Άγιο Φως, ανακάλυψα μία επιστολή. Είναι μία επιστολή, την οποία γράφει ένας Αγιοταφίτης Μοναχός.

Πρέπει οι ακροατές μας να γνωρίζουν ότι το Πατριαρχείο τών Ιεροσολύμων έχει αντιπρόσωπο, επίτροπο στη Μόσχα, γιατί εκεί υπάρχει μία περιουσία η οποία ανήκει στο Πατριαρχείο.

Φαίνεται λοιπόν ότι αυτός ο Αγιοταφείτης Μοναχός, το 1689 ζει στη Μόσχα, και γράφει μια επιστολή. Σε αυτή την επιστολή λοιπόν, τι μας λέει αυτός ο Αγιοταφείτης; Ας διαβάσουμε το απόσπασμα: "Δια τους μεν ημετέρους, τους μη πιστεύοντας το Φως, (τους Ορθοδόξους δηλαδή που δεν το πιστεύουν), αποκρίνομαι εκείνον, το οποίο λέγει ο θείος ο Ιωάννης ο Απόστολος, εις την Α΄ του Επιστολή. "Εξ ημών εξήλθον, αλλά ουκ ήσαν εξ ημών. Ή γαρ ήσαν εξ ημών, μεμενίκεσαν αν μεθ' ημών". (Ότι είναι από εμάς, αλλά ουσιαστικά δεν είναι μ' εμάς).

Έπειτα λέει: "Ο ίδιος εγώ, είδον αυτοίς οφαλμοίς με την Χάρην τού Αγίου Θεού, με πίστην αληθινή και όχι με περιέργεια ανθρωπίνη (το Άγιο Φως δηλαδή). Μήτε εξεύρω να γράψω περισσότερο από αυτό, μήτε έχω εδώ βιβλία, τα οποία διαλαμβάνωσι πλατύτερα περί τού θαύματος τούτου. Απερχόμενος δε συν Θεώ Αγίω προς τον Μακαριώτατο Πατριάρχην κύριον Δοσίθεον, θέλω προβάλλει την υπόθεσιν αυτή. Και η μακαριότης του, ως σοφός και άκρως θεολόγος τής Αγίας τού Χριστού Ανατολικής Εκκλησίας, και ως γενόμενος και ων υπουργός πολλάκις εις τούτο το Άγιο Φως, θέλει γράψει σαφέστερον και βεβαιότερον, προς πληρεστέραν παράστασιν τής αληθείας και τού θαύματος".

Τι μας λέει λοιπόν ο Αγιοταφίτης;

Ότι εγώ, ούτε βιβλία έχω μαζί μου, ούτε ξέρω να γράψω τόσο καλά όπως ξέρει ο Πατριάρχης Δοσίθεος ο οποίος είναι Λόγιος. Αυτό που μας πληροφορεί που μας πληροφορεί όμως είναι: "Θα ζητήσω από τον Πατριάρχη να γράψει εκείνος, ο οποίος έχει γίνει υπουργός πολλάκις. Δηλαδή ότι πολλές φορές έχει διακονίσει το θαύμα τού Αγίου Φωτός. Και εκείνος, ως καλύτερος θεολόγος από εμένα, ας γράψει για να δώσει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το θαύμα.

Ουσιαστικά δηλαδή η επιστολή τού Αγιοταφείτου αυτού μοναχού, καταρρίπτει την όποια θεωρία έχει πλασθεί ακόμα και σήμερα, ότι δήθεν ο Πατριάρχης Δοσίθεος δεν αποδεχόταν το Άγιο Φως.

Έχουμε και άλλες μετά μαρτυρίες, από τον Καμαράση τού Παναγίου Τάφου Χρύσανθο τον εκ Προύσσης. Καμαράσης να πούμε εδώ, είναι ένα Οφίκιο το οποίο υπάρχει στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων. Είναι ο Φύλακας τού Πατριαρχικού κελίου, και υπεύθυνος για την ενδιαίτηση τών Μοναχών. Μέχρι και σήμερα. Όταν κάποιος μοναχός Αγιοταφείτης αποβιώσει, ουσιαστικά κλειδώνει το κελί, και υπεύθυνος γι' αυτό είναι ο Καμαράσης. Αυτός ο Καμαράσης λοιπόν τού Παναγίου Τάφου, ο Χρύσανθος ο εκ Προύσσης, εκδίδει το 1787 ένα προσκυνητάριο. Εκεί περιγράφει την τελετή, όπως τη γνωρίζουμε και σήμερα. Δεν θα βρούμε δηλαδή διαφορές από τότε μέχρι και σήμερα.

Από τους μεγάλους λογίους τής Εκκλησίας μας, ο Ευγένιος Βούλγαρης, αποδέχεται σαφώς και κατηγορηματικώς ότι το Άγιο Φως είναι ένα θαύμα. Το χρησιμοποιεί ο Ευγένιος Βούλγαρης σαν παράδειγμα τής υπεροχής τής πίστεως τών Ορθοδόξων έναντι τών Λατίνων, σε μία επιστολή που στέλνει στον Πέτρο τον Κλέρχιο, (αυτός ήταν Λατίνος και τού απαντά).

Ιδιαίτερα επίσης σημαντική, είναι και η επιστολή τού Οικουμενικού Πατριάρχου Κωνσταντίου τού Α΄ τού Αβοσιναίου.

Συνήθως θα περιμέναμε ότι όλες οι μαρτυρίες σχετικά με το Άγιο Φως, είναι από Πατριάρχες Ιεροσολύμων. Δεν είναι μόνο από Πατριάρχες Ιεροσολύμων. Γράφει σε κάποιον Αρχιμανδρίτη Πλάτωνα, ο οποίος είναι Αγιοταφίτης. Η επιστολή αποστέλλεται "τω αρχιμανδρίτη αγιοταφείτη κυρίω Πλάτωνι, περί τού εν Ιεροσολύμοις Αγίου Φωτός". Εκεί ο Πατριάρχης δηλώνει, (όπως και όλοι οι Πατριάρχες Ιεροσολύμων), ότι πρόκειται για θαύμα το οποίο τελείται στον Πανάγιο Τάφο κάθε Μεγάλο Σάββατο.

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνστάντιος, πρέπει να πούμε ότι στρέφεται και εμμέσως εναντίον τού Κοραή. Στρέφεται, διότι λέει ότι: "εκφράζει εκφράζει μία απατηλή γνώμη (δεν αναφέρει ποιος το λέει, αλλά εμείς καταλαβαίνουμε ότι πρόκειται για τον Κοραή). Ότι εκφράζει δικές του αντιλήψεις ο Κοραής, και ότι δεν θα έπρεπε ουσιαστικά να σχολιάσει ένα θαύμα το οποίο δεν το γνωρίζει, "ως μη ώφειλεν" αναφέρει ο Πατριάρχης.

Το θαύμα τού Αγίου Φωτός κατά τον Πατριάρχη Κωνστάντιο, πηγάζει από τον Ίδιο τον Θεό. Ο οποίος μας λέει ότι μπορεί να ενεργήσει τα πάντα, και ότι αυτό το θαύμα στηρίζει την Ορθοδοξία λέει ο Οικουμενικός Πατριάρχης, τόσο στην περιοχή εκείνη, όσο και σε όλο τον κόσμο. Οι Ορθόδοξοι στηρίζονται σε αυτό το θαύμα.

Έχουμε και άλλες μαρτυρίες μετά, και από Ρώσους μοναχούς.

Ο Κωνσταντίνος Οικονόμος όπως προαναφέραμε, υποστηρίζει το θαύμα τού Αγίου Φωτός και μάλιστα στρέφεται και εκείνος εναντίον τού Κοραή, χωρίς να τον κατονομάζει πάλι στα έργα του.



8. Μαρτυρίες τού 20ού αιώνα για το θαύμα τού Αγίου Φωτός

Και μετά φθάνουμε στις μαρτυρίες τού 20ού αιώνα, οι οποίες ίσως είναι και οι πιο ενδιαφέρουσες, γιατί είναι πολύ κοντά σ' εμάς.

-Είναι τωρινές. Είναι αυτό το μεγάλο θαύμα που αιώνες τώρα συμβαίνει, που στηρίζει τους Ορθοδόξους, και που μέχρι και σήμερα, βλέπουμε τη συγκεκριμένη μέρα, η Ιερουσαλήμ να κατακλύζεται από τους Ορθοδόξους κάθε εθνότητος, για να είναι εκεί, να λάβουν αυτή την ευλογία, πολλοί δε εξ αυτών να το μεταφέρουν στη συνέχεια στις πατρίδες τους, στα σπίτια τους, και βέβαια, με την ειδική πτήση που έχει καθιερωθεί εδώ και περίπου 20 χρόνια, να έρχεται στην Ελλάδα, και να μεταφέρεται σχεδόν σε κάθε μέρος τής πατρίδας μας, και όχι μόνο.

Αυτό από μόνο του, η αγάπη τού κόσμου για να λάβει αυτή την ευλογία, θα μπορούσε πολύ εύκολα να αποδείξει όσα κάποιοι άλλοι πολύ εύκολα έρχονται να αμφισβητήσουν.

Μπροστά σε περίπου 15-20.000 ανθρώπους που χωράει ο ναός το μεσημέρι τού Μεγάλου Σαββάτου, (που δεν είναι όλοι Ορθόδοξοι), γιατί πάνε και οι Αρμένιοι, και οι Κόπτες και οι λοιποί Μονοφυσίτες, για να είναι και αυτοί μπροστά την ώρα που βγαίνει το Άγιο Φως, δε νομίζω, (αυτό είναι το δικό μου επιχείρημα, δεν έχω ψάξει σε τόσο βάθος το θέμα τού Αγίου Φωτός), αλλά έχοντας βρεθεί Μεγάλα Σάββατα στην Αγία Γη, δεν νομίζω, ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι θέλουν πραγματικά κάποιος να τους κοροϊδεύει και πηγαίνουν επειδή τους αρέσει μια πολύ όμορφη παράσταση.

Όσο ωραίο και αν είναι ένα θεατρικό έργο, πόσες φορές θα το δεις; Θα πας, θα το δεις και θα φύγεις. Και μάλιστα αν καταλάβεις ότι ήταν και λίγο απάτη, δεν θα ξαναπάς.

Εάν λοιπόν πιστεύουμε όλους αυτούς που εύκολα βρίσκουν λόγο στα ηλεκτρονικά μέσα, να θίξουν την πίστη μας, ή να υποστηρίξουν τα όσα οι ίδιοι πρεσβεύουν, τότε ναι, είμαστε αφελείς. Εμείς και οι χιλιάδες τών ανθρώπων που κάθε χρόνο τέτοια μέρα, πηγαίνουμε εκεί, γιατί μας αρέσει, αυτοί οι λιγοστοί Έλληνες Αγιοταφίτες που υπάρχουν, να μας κοροϊδεύουν. Και μας κοροϊδεύουν επειδή όλοι τους είναι πεπειραμένοι Χημικοί, με πολλές σπουδές και πτυχία στο εξωτερικό, με διδακτορικά, όχι με μεταπτυχιακά, στη χημεία, και μπορούν όχι απλά τα κεριά που κρατάει ο Πατριάρχης, αλλά και όλα τα κανδήλια που είναι σβηστά να τα κάνουν να ανάβουν.

Αυτό είναι ένα μικρό, αφελές ίσως, αλλά και ουσιαστικό επιχείρημα - απάντηση σε όσους δεν έχουν ζήσει αυτή τη στιγμή, μέσα στον Πανάγιο και Ζωοδόχο Τάφο, στον Πανίερο Ναό τής Αναστάσεως, και να πω για μία ακόμα φορά, (το έχω πει πολλές φορές στην Πειραϊκή Εκκλησία), ότι δεν το έχω δει το Άγιο Φως, μολονότι έχω βρεθεί Μεγάλο Σάββατο εκεί, αλλά το Άγιο Φως γίνεται, χωρίς να με έχει ανάγκη. Συμβαίνει, εμφανίζεται, γιατί ο Θεός έτσι επιτρέπει. Και νομίζω ότι και αυτό είναι κάτι, (πριν φθάσουμε στις μαρτυρίες τού 20ού αιώνα), που θα έπρεπε να αναφερθούμε, αν μπορούμε βέβαια εμείς να εξηγήσουμε, το γιατί κάποιοι το βλέπουν και κάποιοι δεν το βλέπουν, και γιατί αυτοί που το βλέπουν δεν το βλέπουν πάντα με τον ίδιο τρόπο. Ή μπορεί να στέκονται τρεις άνθρωποι δίπλα - δίπλα, ακριβώς στο ίδιο σημείο, και να το βλέπουν εντελώς διαφορετικά.

-Κάποιες θεολογικές απαντήσεις υπάρχουν, όσο μπορούμε βέβαια να προσεγγίσουμε το γεγονός ενός θαύματος, γιατί το θαύμα είναι θαύμα. Ή κανείς το αποδέχεται, ή το απορρίπτει. Λογικές εξηγήσεις δεν υπάρχουν, γιατί αν προσπαθήσουμε να ερμηνεύσουμε τα θαύματα με τη λογική, θα καταλήξουμε στο σχολαστικισμό τής Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας, την οποία ξέρουμε πόσο πολύ τη ζημίωσε. Προσπάθησε και η ίδια να απεγκλωβισθεί, αλλά δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν έχουν καταφέρει να το πετύχουν.

Τον 20ό λοιπόν αιώνα, έχουμε πολλές μαρτυρίες. Το 1926, ο Αγιοταφίτης Μοναχός Μητροφάνης Παπαϊωάννου, ο οποίος καταγόταν από την Κερασούντα τού Πόντου, κατάφερε να μπει απαρατήρητος μέσα στο Κουβούκλιο τού Παναγίου Τάφου. Προσποιούμενος ότι ήθελε να καθαρίσει κάτι στον Τρούλο, ανέβηκε σε μία σκάλα, (από την παραμονή βέβαια).

Όποιος έχει επισκεφθεί το Κουβούκλιο τού Παναγίου Τάφου, γνωρίζει ότι από πάνω έχει έναν πολύ μικρό Τρούλο. Εκεί κρύφτηκε, είναι συγκλονιστική η μαρτυρία του. Θα ήθελα να τη διαβάσω τη μαρτυρία, όπως ο ίδιος την περιγράφει.

-Όντως είναι συγκλονιστική και αξίζει να την ακούσουμε:

-"Ήκουσα ένα ελαφρό συριγμό. Ήταν παρόμοιος με λεπτήν αύρα πνοής ανέμου. Και αμέσως, (αλησμόνητον θέαμα), είδα ένα γαλάζιο φως να γεμίζει ολόκληρο τον Ιερό χώρον τού Ζωοδόχου Τάφου. Το γαλάζιον εκείνο φως, το είδα εις την συνέχεια να στριφογυρίζει ως δυνατός ανεμοστρόβιλος, που με την ορμή του ξεριζώνει πανύψηλα δένδρα και τα αρπάζει, και τα μεταφέρει μίλια μακριά.

Πόση ανησυχίαν είχε εκείνο το γαλάζιο φως! Μέσα από το φως εκείνο, έβλεπα καθαρά τον Πατριάρχη από το πρόσωπο τού οποίου κυλούσαν χονδρές σταλαγματιές ιδρώτος.

Όπως ήτο γονυκλινής, έφερε το χέρι του και έβαλε το δάχτυλό του εις τον ανοιχτό χώρο τής ιεράς φυλλάδος, που εδημιουργούσε το κερί.

(Αυτό το κερί πρέπει να πούμε, είναι ένα κερί που κρατάει ο Πατριάρχης για να το ανάψει, μαζί με τις δύο δεσμίδες που έχει μαζί του).

Εν τω μέσω τοποθέτησεν επί τού Ζωοδόχου Μνήματος τέσσερας δεσμίδας λευκών κηρίων, από τριάκοντα τρία κεριά η κάθε μία. Και ως να εφωτίζετο από το φως εκείνο το μυστηριώδες, άρχισε να αναγινώσει τας ευχάς.

Μόλις ήγγισεν επί τής ιεράς φυλλάδος και άνοιξε την σελίδα, και άρχισε να αναγινώσκει τας ευχάς, εκείνο το κάπως ήρεμο γαλάζιο φως, ήρχησε και πάλι μίαν ανήσυχον κίνησιν. Ήτο ένα αφάνταστον και απερίγραπτον στριφογύρισμα δυνατότερο από το πρώτο. Και αμέσως, άρχισε να μεταβάλλεται εις ένα ολόλευκο φως, όπως περιγράφει ο Ευαγγελιστής εις την Μεταμόρφωσιν τού Σωτήρος Χριστού.

Εν συνεχεία το ολόλευκο εκείνο φως, μετεμορφώθη εις ένα ολοφώτεινο υπέρ τον ήλιον δίσκον, και ενετοπίσθη ακίνητον άνωθεν ακριβώς τής κεφαλής τού Πατριάρχου.

Κατόπιν είδα τον άγιο γέροντα Πατριάρχη, να παίρνει στα χέρια του τις δεσμίδες τών τριάκοντα τριών κεριών. Τας ανύψωσε, και έδινε την εικόνα τής αναμονής. Ανέμενεν εκ Θεού την έλευσιν τού αοράτου Φωτός. Και όπως σιγά - σιγά ύψωνε τα χέρια του, δεν έφθασε ακόμα στο ύψος τής κεφαλής του. Αμέσως, εν ριπή οφθαλμού, ως να έγγισεν επί αναμμένης καμίνου, ήναψαν αυτομάτως η αγία Κανδήλα, και οι τέσσερεις δεσμίδες τών κεριών.

Αιφνιδίως, χωρίς καν να αντιληφθώ εξηφανίσθη από τών οφθαλμών μου ο ολοφώτεινος εκείνος δίσκος.

Ο άγιος γέροντας Πατριάρχης, γεμάτος από ιεράν ικανοποίηση, με καταφανή την συγκίνηση στο πρόσωπό του, απεχώρησε. Έκανε δύο - τρία βήματα προς τα πίσω σεβόμενος τον άγιο χώρο, και εξήλθε στον προθάλαμο τού αγίου Λίθου. Είχε στας χείρας του το Άγιο Φως".

-Είναι, όχι απλώς συγκλονιστική, είναι ανατριχιαστική αυτή η περιγραφή. Ο μακαριστός γέροντας Μητροφάνης, είχε διηγηθεί, και δεν έπαψε μέχρι και το τέλος τής ζωής του να διηγείται αυτή του την εμπειρία. Είναι καταγεγραμμένη εδώ και πάρα πολλά χρόνια σε βιβλία που κυκλοφορούν, και μάλιστα λίγο πριν παραδώσει την ψυχή του, είχε μιλήσει ο ίδιος και σε Δημοσιογράφο στη Θεσσαλονίκη, (γιατί εκεί κοιμήθηκε), και κατεγράφη σε κάμερα πλέον η μαρτυρία αυτή η συγκλονιστική, γιατί δεν την είχε ξεχάσει, μολονότι, αυτό το περιστατικό συνέβη το 1926.

Μέχρι και πριν από 15 περίπου χρόνια που κοιμήθηκε ο παππούλης, το έλεγε και το διηγείτο με την ίδια ακριβώς θέρμη, και το περιέγραφε πάντα με τα ίδια ακριβώς λόγια, και είναι νομίζω από τους πιο μεγάλους και αδιάψευστους μάρτυρες τού Αγίου Φωτός. Κρυμμένος ο ίδιος, μετανοιωμένος μετά, πήγε να εξομολογηθεί στον Πατριάρχη (να πούμε όλη την ιστορία ε;)

-Είναι πολύ χαρακτηριστικό ότι μόλις συγκλονίσθηκε τόσο πολύ, ζητούσε να εξομολογηθεί στον Πατριάρχη. Πρέπει να πούμε ότι οι πατέρες τής Αγιοταφικής Αδελφότητας, δεν εξομολογούνται στον Πατριάρχη, υπάρχει ο Πνευματικός, τής αδελφότητος, ο οποίος είναι συνήθως κάποιος Επίσκοπος.

Τότε οι αδελφοί τού είπαν "να πας να εξομολογηθείς στον Πνευματικό". Εκείνος φώναζε κλαίγοντας ότι "θέλω να εξομολογηθώ στον Πατριάρχη". Φοβήθηκαν οι Πατέρες, γιατί υπέθεσαν μήπως είχε κάνει κάποιον φόνο.

Συναντήθηκε λοιπόν με τον Πατριάρχη τον Δαμιανό τότε, και τού εξομολογήθηκε ότι κρύφτηκε και είδε, ό,τι είδε. Ο Πατριάρχης Δαμιανός τού είπε: "Δεν θα πεις τίποτα όσο είμαι ζωντανός. Από τη στιγμή που θα κλείσω τα μάτια μου, τότε έχεις την ευχή και την ευλογία να περιγράψεις οτιδήποτε είδες".

Του έκανε βέβαια την παρατήρηση, όπως την παρατήρηση τού έκανε και ο τότε Μητροπολίτης Τιμόθεος Θέμελης, και μετέπειτα Πατριάρχης Ιεροσολύμων Τιμόθεος. Τον επέπληξε και εκείνος για το γεγονός ότι κρύφθηκε για να διαπιστώσει αν το θαύμα τού Αγίου Φωτός είναι Θαύμα.

Βέβαια το 1960 έχουμε κάτι παρόμοιο. Όταν ο επίτροπος τού Πατριάρχου Βενεδίκτου τού Α΄ μπήκε στον ναό τής Αναστάσεως για να παραλάβει το Άγιο Φως.

Εδώ πρέπει να κάνουμε μια διευκρίνιση.

Κάποιοι λένε ότι ο Πατριάρχης Βενέδικτος δεν έμπαινε στον Πανάγιο Τάφο πέρα από μία - δυο φορές για να πάρει το Άγιο Φως. Αυτό δεν είναι αλήθεια. Ο Πατριάρχης Βενέδικτος έμπαινε κάθε χρόνο, μέχρι κάποια στιγμή που η υγεία του δεν το επέτρεπε. Από εκεί και πέρα, όριζε τον επίτροπο τού Πατριαρχείου, ο οποίος πήγαινε και στη θέση του ως Ορθόδοξος Αρχιερέας έπαιρνε το Άγιο Φως.

Το 1960 λοιπόν ο Επίτροπος τού Πατριαρχείο μπήκε στον Πανάγιο Τάφο, (ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Σεβαστείας Αθηναγόρας).

Κάποιος Αβυσσίνιος Μοναχός, (ξέρουμε ότι οι κάτοικοι τής Αβυσσινίας είναι έγχρωμοι). Μπήκε λοιπόν απαρατήρητος στον προθάλαμο τού Παναγίου Τάφου. Ακριβώς επειδή το σκούρο χρώμα τού προσώπου του τον διευκόλυνε, δεν φαινόταν. Διότι όπως θα περιγράψουμε, μέσα δεν υπάρχει φως.

-Απόλυτο σκοτάδι.

-Έμεινε λοιπόν εκεί απαρατήρητος. Μπήκε δηλαδή ο Αρχιεπίσκοπος Σεβατείας, μπήκε και ο Αρμένιος εκπρόσωπος, κανείς δεν τον παρατήρησε όμως. Εκεί λοιπόν, το είδε, και όταν βγήκε έξω, είπε τα εξής:

"Έβλεπα τον Ορθόδοξο Αρχιερέα να ευρίσκεται ολόκληρος μέσα εις μίαν φλόγα καιομένης καμίνου. Έβλεπα από το στόμα του να εξέρχονται φλόγες. Έβλεπα ολόκληρο το Άγιο Κουβούκλιο τυλιγμένο μέσα σε φως".

Είναι πράγματι συγκλονιστική μαρτυρία, ενός ανθρώπου που πρέπει να δηλώσουμε ότι δεν είναι και Ορθόδοξος.

Μιλήσαμε περί Αγίου Φωτός. Ξεκινήσαμε για το πώς δημιουργήθηκε το θέμα τής αμφισβήτησης, αλλά και το πώς άρχισε το Ίδιο να εμφανίζεται. Όπως πολύ ωραία μας είπε η Αγγελική, ξεκινάει ακριβώς από την ημέρα τής Αναστάσεως.

Πόσες φορές έχεις βρεθεί εσύ στα Ιεροσόλυμα ημέρα τού Αγίου Φωτός;

-Δύο φορές.

-Είχες την ευλογία να το δεις το Άγιο Φως;

-Ναι. Την πρώτη φορά ήταν το 2002 και τη δεύτερη το 2004.

Προσέξτε τώρα τι θα κάνουμε για τους ακροατές. Επειδή έχουμε μία ζωντανή μαρτυρία εδώ στο στούντιο τής Πειραϊκής Εκκλησίας, δεν θα αφήσουμε την Αγγελική να μας το πει σήμερα. Θα κρατήσουμε όλη την αγωνία μας, για να ακούσουμε από πρώτο χέρι τη δική σου μαρτυρία.

Εγώ ξαναλέω για μία ακόμα φορά, και δεν με ενοχλεί καθόλου, ούτε μου μειώνει το θαύμα, ότι εγώ δεν το 'χω δει, αλλά δεν με πειράζει καθόλου. Και ήμουν εκεί, και μάλιστα το 1990 ήμουνα σχεδόν 1,5 μέτρο μακριά από την είσοδο τού Παναγίου Τάφου, αλλά το Άγιο Φως, εγώ δεν το είδα πώς βγήκε. Όμως το Άγιο Φως βγήκε, δεν με είχε ανάγκη ευτυχώς. Και ένοιωσα την ίδια χαρά που ένοιωσαν όλοι οι άνθρωποι, που δεν το βλέπουν όλοι οι άνθρωποι. Και το είπαμε και νωρίτερα αυτό.

Όμως έχω τη χαρά να έχω άνθρωπο που το έχει δει, και θα το "εκμεταλλευθώ" (εντός εισαγωγικών το "εκμεταλλευθώ"), την επόμενη Κυριακή Αγγελική, που θα ξεκινήσουμε αν θέλεις, με τη δική σου μαρτυρία, ή θα την κρατήσουμε για πιο μετά, γιατί έχουμε ακόμα πολλές μαρτυρίες που μπορείς να μας αναφέρεις, και πολλά στοιχεία.

Κλείνοντας αυτή την εκπομπή, αυτούς τους σημερινούς Διαλόγους, που μάλλον ήταν μια απλή συζήτηση για ένα καθόλου απλό θαύμα, αλλά ένα πάρα πολύ μεγάλο θαύμα, θα ήθελα εσύ, να μας πεις έτσι μέσα σ' ένα λεπτό με δυο λόγια, τι θα έλεγες σε όλους αυτούς που λένε ότι το Άγιο Φως δεν είναι θαύμα. Αν μπορούσες δηλαδή πολύ - πολύ σύντομα, χωρίς ιστορικά στοιχεία, χωρίς τίποτα.

-Θα ήθελα απλώς να τελειώσω με μία φράση τού Ευαγγελίου.

Το θαύμα τού Αγίου Φωτός, ήταν και θα παραμείνει "σημείο αντιλεγόμενο". Ίσως για να επιβεβαιωθούν για άλλη μία φορά, οι αψευδείς λόγοι τού Κυρίου, ότι "Το Φως ελήλυθεν εις τον κόσμον, αλλά οι άνθρωπο αγάπησαν μάλλον το σκότος ή το Φως.

-Δυστυχώς, και αυτό το βλέπουμε να επαναλαμβάνεται από τότε μέχρι και σήμερα. Είδαν την εποχή τού Κυρίου μας τον Ίδιο τον Κύριο να ανασταίνει νεκρούς, και δεν τον πίστεψαν. Πόσο μάλλον τώρα, που δεν είμαστε σε θέση να Τον αισθανθούμε μέσα από τις ενέργειές Του, πόσο μάλλον να Τον δούμε. Γιατί είναι αδύνατον.

Είμαστε και πάλι εδώ για να συνεχίσουμε το θέμα από εκεί που το είχαμε αφήσει. Και έχουμε μαζί μας το πρόσωπο που είχαμε δεσμεύσει και την προηγούμενη εβδομάδα, που είναι ίσως από τα πλέον αρμόδια, (αν μπορούμε να το πούμε βέβαια αυτό), να μας μιλήσει για το Άγιο Φως, και αυτό επειδή ακριβώς ασχολήθηκε ερευνητικά με το θέμα, καταθέτοντας μία εξαιρετική μεταπτυχιακή εργασία στη Θεολογική Σχολή τού Πανεπιστημίου τής Αθήνας.





1. Εισαγωγικά περί τού θαύματος τού Αγίου Φωτός

Η Αγγλική Χατζηιωάννου είναι και σήμερα κοντά μας, υποψήφια διδάκτωρ τής θεολογικής σχολής τού Πανεπιστημίου τών Αθηνών, και μεταπτυχιακή φοιτήτρια τού Θεολογικού Μεταπτυχιακού Ινστιτούτου τού Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Σαμπεζί τής Ελβετίας, και την ευχαριστούμε για μία ακόμα φορά που και σήμερα είναι κοντά μας, και θα προσπαθήσουμε με τη βοήθειά σου Αγγελική να μιλήσουμε για το Άγιο Φως. Χριστός Ανέστη!

-Αληθώς Ανέστη ο Κύριος!

-Καλώς ήλθες και δεύτερη φορά.

-Ευχαριστώ πολύ!

-Να μιλήσουμε για το Άγιο Φως, γι' αυτό το θέμα που εσένα σε απασχόλησε πολύ περισσότερο αφού ήταν και μεταπτυχιακή ερευνητική εργασία. Εμάς όμως μας συγκινεί ιδιαίτερα, γιατί υπάρχει αυτή η εργασία, και ήταν αφορμή για να έχουμε την προηγούμενη Κυριακή τη συζήτησή μας και να τη συνεχίσουμε σήμερα, αφού στην προηγούμενη εκπομπή εξαντλήσαμε (αν μπορούμε να το πούμε αυτό), το θέμα, τουλάχιστον προς το ιστορικό του κομμάτι, μεταφέροντας πολλές από τις πολύ περισσότερες καταγεγραμμένες μαρτυρίες που υπάρχουνε περί τού Αγίου Φωτός.

Μιλήσαμε λίγο και για το πώς δημιουργήθηκε η αμφισβήτηση τού Αγίου Φωτός, ξεκινώντας όπως μας είχες πει εσύ την προηγούμενη Κυριακή από το 1095, από τους Ρωμαιοκαθολικούς, και φθάνοντας το 1826 στον Αδαμάντιο Κοραή που δημοσίευσε το έργο του για το Άγιο Φως στα Ιεροσόλυμα, με το οποίο βέβαια, αμφισβητούσε το θαύμα.

Είναι κάτι που το βλέπουμε τα τελευταία χρόνια να γίνεται και στον τόπο μας, και δυστυχώς δεν είναι προς τιμήν μας αυτό, να είμαστε οι μοναδικοί Ορθόδοξοι που το αμφισβητούν. Κανένας άλλος Ορθόδοξος λαός που το θεωρεί καύχημά του και τιμή του να βγαίνει κάθε χρόνο το Άγιο Φως στον Πανάγιο Τάφο στα Ιεροσόλυμα στους Ορθοδόξους, κανένα άλλο ορθόδοξο έθνος, (λαός), δεν έχει αμφισβητήσει το Άγιο Φως, εκτός από τους Έλληνες! Τι να πει κανείς;

-Οι οποίοι μάλιστα έχουν και ιδιαίτερα δικαιώματα στον Πανάγιο Τάφο. Ο Πανάγιος Τάφος ανήκει στο Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο τών Ιεροσολύμων. Αν κάποιος έχει επισκεφθεί τα Ιεροσόλυμα θα δει να είναι σκαλισμένο στην είσοδο τού Παναγίου Τάφου "Οι αναστήσαντές με το γένος τών Ελλήνων". Και δυστυχώς από τους Έλληνες να προέρχονται οι αμφισβητήσεις (όχι από όλους ευτυχώς), από μάλλον πολύ λίγους, οι αμφισβητήσεις για το Άγιο Φως.

-Το Άγιο Φως που είναι ένα πολύ μεγάλο θαύμα, άσχετα αν κάποιοι αμφιβάλλουν γι' αυτό, και δυστυχώς είναι και πολλοί ιερωμένοι που το κάνουν αυτό. Αλλά όπως πολύ συχνά λέμε, και είναι και γνωστό στην Εκκλησιαστική Ιστορία, οι αιρέσεις και τα σχίσματα προήλθαν από διάφορους κυρίως Ιερωμένους, Ιεράρχες ή απλούς Ιερείς, που κάποια στιγμή πλανήθηκαν ως άνθρωποι που ήταν. Λοιπόν τουλάχιστον είναι απολύτως φυσιολογικό να αμφιβάλλουν και να αμφισβητούν το Άγιο Φως, ακόμα και Ιερωμένοι Ιεράρχες.

Δεν μας ξενίζει, απλά στεναχωριόμαστε και ευχόμαστε ο Θεός να μην επιτρέπει να φθάνουμε σε τέτοια σημεία εμείς. Αλλά Εκείνος που γνωρίζει καλύτερα, θα δώσει και την καλύτερη λύση. Νομίζω συμφωνείς!

-Ναι, συμφωνώ απόλυτα.

-Θαύμα λοιπόν το Άγιο Φως έτσι;

-Ναι, θαύμα.

-Να ξεκινήσουμε μ' αυτό και να το διατρανώσουμε όσο μπορούμε.

-Το σημαντικότερο γεγονός που μπορεί να ζήσει κάποιος άνθρωπος, είναι το θαύμα τού Αγίου Φωτός. Δεν μπορεί να περιγραφεί στο σύνολό του. Οι μαρτυρίες που παρουσιάσαμε και την περασμένη εβδομάδα, αλλά και αυτές που θα πούμε στη συνέχεια, ουσιαστικά περιγράφουν ελάχιστα πράγματα απ' αυτά που στην πραγματικότητα είδαν οι αυτόπτες, γιατί το θαύμα δεν περιγράφεται. Δεν είναι κάτι το οποίο μπορεί να εξηγηθεί με την ανθρώπινη λογική.

Κι εδώ πρέπει να διευκρινίσουμε ένα θέμα: Το θαύμα δεν είναι κάτι παράλογο. Ακούω πολλές φορές και από δημοσιογράφους και από ομιλητές να λένε ότι το θαύμα είναι κάτι παράλογο. Δεν είναι παράλογο. Είναι υπέρλογο. Είναι πάνω δηλαδή από την πτωτική και πεπερασμένη ανθρώπινη λογική. Δεν είναι "παρά" τη λογική, στο πλάι τής λογικής, είναι πάνω από τη λογική. Γι' αυτό και δεν ερμηνεύεται! Είτε το κάνουμε αποδεκτό, όπως είχαμε πει και την προηγούμενη φορά, είτε το απορρίπτουμε.

-Είναι τόσο απλό, τελικά. Τόσο απλό όπως όλα τα θαύματα, είναι τόσο απλά. Καμιά φορά ακούμε για κάποια μεγάλη ίαση, ή για έναν άνθρωπο που είχε όντως κάτι που του άλλαξε τη ζωή του και το θεωρούμε θαυμαστό γεγονός, και ξεχνάμε κάτι που συμβαίνει καθημερινά. Όπου γης, οπουδήποτε τελείται η Θεία Λειτουργία. Δεν μεταλαμβάνουν οι πιστοί το Σώμα και το Αίμα τού Χριστού; Δεν το βλέπουμε. Δεν είναι; Είναι!

-Είναι, κι είναι όλος ο Χριστός. Ο καθένας μεταλαμβάνει όλον τον Χριστό. Οπουδήποτε τελείται Θεία Ευχαριστία, κι είναι ένα θαύμα που τελείται καθημερινά στα μοναστήρια που τελείται καθημερινά η Θεία Λειτουργία, έχουμε κάθε μέρα το ίδιο θαύμα. Γιατί ξέρετε, κάποιοι υποστήριξαν ότι το Άγιο Φως δεν μπορεί να είναι θαύμα, επειδή επαναλαμβάνεται. Το καθημερινώς επαναλαμβανόμενο θαύμα, είναι το Μυστήριο τής Θείας Ευχαριστίας.

-Που και εκεί δεν το βλέπουμε. Το αισθανόμαστε, ή προσευχόμαστε για να συμμετάσχουμε στο μυστήριο αυτό. Δεν το βλέπουμε, (και ευτυχώς που δεν το βλέπουμε), γιατί δεν νομίζω ότι θα τολμούσε κανείς να μπορέσει να δεχθεί μέσα του Σώμα και Αίμα, εάν το έβλεπε εκείνη την ώρα στο Άγιο Ποτήριο, ο Θεός επιτρέπει έτσι. Αν και εκεί υπάρχουν πολλές θαυμαστές μαρτυρίες, για ανθρώπους που είδαν αυτό που πραγματικά συμβαίνει.

Αυτό λοιπόν το θαύμα που δεν βλέπουμε, το αποδεχόμαστε. Ελπίζω να το αποδεχόμαστε πράγματι ως θαύμα, και όχι ως συνήθεια, γιατί δυστυχώς στα τελευταία χρόνια υπάρχει το συνήθειο να πηγαίνουμε να μεταλαμβάνουμε στις μεγάλες γιορτές.

-Για το καλό!

-Να πάρουμε αγιασμό για το καλό, να πάρουμε το Άγιο Φως για το καλό, και αμέσως μετά να "διασκορπισθούμε" κι εμείς όπως "οι εχθροί Αυτού". Έτσι δεν γίνεται κάθε βράδυ τής Αναστάσεως;

-Έτσι!

-Από πού να ξεκινήσουμε και πώς να ολοκληρώσουμε, που είναι τέτοιο το θέμα, και τόσο γοητευτικό, που η ψυχή πραγματικά η καλοπροαίρετη, (θα χρησιμοποιήσω τη λέξη) "μαγεύεται", και μένει εκστατική μπροστά στο μεγαλείο τού θαύματος, τού συγκεκριμένου θαύματος, γιατί όταν βλέπεις, (ή δεν βλέπεις), αλλά είσαι εκεί την ώρα που το βλέπουν οι άλλοι, κάτι που δεν είναι υλικό, να έχει υλική μορφή και να το έχεις στα χέρια σου, το πιο εύκολο πράγμα είναι απλά να δακρύσεις.

-Ναι.

-Να ξεκινήσουμε με τη δική σου μαρτυρία αυτή τη φορά; Τι λες; Ή είχες εσύ κάτι άλλο κατά νου;

-Ε, όχι, δεν...

-Ξέρεις γιατί; Γιατί εκεί ακριβώς σε διακόψαμε την προηγούμενη Κυριακή.



2. Προσωπική μαρτυρία τού θαύματος, τής κας Αγγελικής Χατζηιωάννου το 2002

-Εγώ για πρώτη φορά πήγα για την ακολουθία τού Αγίου Φωτός δηλαδή πρώτη φορά (γιατί στα Ιεροσόλυμα είχα βρεθεί ξανά), το 2002. Μ' έβαλαν οι Πατέρες να καθίσω πολύ κοντά στον Πανάγιο Τάφο. Εγώ δεν είχα ξαναδεί, είχα διαβάσει κάποια πράγματα, ακόμα μάλιστα δεν είχα αποφασίσει και για το θέμα τής μελέτης μου για το Μάστερ, έψαχνα να βρω κάποιο θέμα.

Δίπλα μου λοιπόν στεκόταν μια κυρία, η οποία με ρώτησε "αν έχετε ξανάρθει", τής είπα "όχι".

Κατέβηκε ο Πατριάρχης Ειρηναίος από το Πατριαρχείο, ξεκίνησε μια λιτανεία, η οποία γίνεται τρεις φορές γύρω από το κουβούκλιο τού Παναγίου Τάφου, έψαλαν το "Φως Ιλαρόν", ένας ύμνος ο οποίος πρέπει να σημειώσουμε ότι είναι αρχαίος ύμνος τής Εκκλησίας, (τής αρχαίας Εκκλησίας δηλαδή), τον οποίον όμως εμπλούτισε ο άγιος Σωφρόνιος, Πατριάρχης Ιεροσολύμων, κι είναι ύμνος ο οποίος ψάλλεται προς τιμήν τού Αγίου Φωτός. Δηλαδή αυτό που κάνουμε σε κάθε Εσπερινό, "φως ιλαρόν αγίου δόξης", είναι ένας ύμνος, ο οποίος εμπλουτίστηκε από τον άγιο Σωφρόνιο, προς τιμήν τού Αγίου Φωτός. Εκεί ψάλλεται δύο φορές στα Αραβικά, μία στα Ελληνικά.

Κάποια στιγμή, όταν σταμάτησε η Λιτανεία, ο Πατριάρχης απεκδύθη τη Μίτρα, το Σάκο, και παρέμεινε μόνο με το Στιχάρι τη Ζώνη και τα Επιμάνικα, συμβολίζοντας τον Άγγελο, ο οποίος στεκόταν έξω από τον τάφο, και ανακοίνωσε στις Μυροφόρες ότι ο Χριστός δεν είναι πια εκεί.

-Ηγέρθη, ουκ έστιν ώδε ε;

-Ναι.

-Εκεί ακριβώς.

-Εκεί ακριβώς.

Ο Πατριάρχης μπήκε, τον ακολούθησε ο Αρμένιος εκπρόσωπος, ο οποίος είπαμε ότι παραμένει στον προθάλαμο του Παναγίου Τάφου, δεν έχει κανένα δικαίωμα να μπει μέσα στον Πανάγιο Τάφο.

Εγώ μένω απ' έξω, οι πόρτες κλείνουν, (η αστυνομία κλείνει τις πόρτες), και περίμενα. Δεν έβλεπα τίποτα.

Επικράτησε κάποια στιγμή μια απόλυτη σιγή.

-Είναι απίστευτο ε;

-15.000 άτομα, και ούτε η ανάσα δεν ακούγεται. Σταματάει ακόμα και η ανάσα τού καθενός.

-Και είναι και σβησμένα τα πάντα εκείνη την ώρα έτσι;

-Τα πάντα. Έχω και φωτογραφίες τις οποίες έχω τραβήξει εγώ η ίδια, με κανδήλες οι οποίες είναι σβησμένες. Όλες οι κανδήλες τού Ναού τής Αναστάσεως, είναι σβησμένες.

-Και σβήνουν και οι προβολείς, σβήνουν τα φώτα, σβήνουν οτιδήποτε έχει φως εκείνη την ώρα.

-Τα πάντα, ό,τι μπει, θα μπει από τον Τρούλο. Από το τρουλαίο τμήμα που είναι πάνω από τον Πανάγιο Τάφο.

Κάποια στιγμή κάποιος αρχίζει να φωνάζει: "Νά το βγήκε!"

Εγώ από εκεί που κάθομαι, βλέπω κάποιες λάμψεις, όπως είναι το φλας τής μηχανής. Δεν μπορούσα όμως ακόμα να καταλάβω, αν αυτό που έβλεπα ήταν φλας μηχανής, ή αν ήταν το Άγιο Φως. Δεν μπορούσα να το ξεχωρίσω, γιατί ήμουν σε μία... δεν το είχα ξαναδεί, και οφείλω να σας πω ότι τα είχα χάσει και λίγο.

Κάποια στιγμή λοιπόν σκέπτομαι, χωρίς όμως να πω τίποτα σε κανέναν, έχοντας στο μυαλό μου και τα όποια πράγματα ακουγόντουσαν και κατά τού Αγίου Φωτός, κοιτάζοντας λοιπόν την είσοδο τού Κουβουκλίου τού Παναγίου Τάφου, και σκεπτόμενη, τι είναι τελικά; πού είναι; Γιατί δεν έβλεπα. Έβλεπα κάποιες λάμψεις, δεν μπορούσα να καταλάβω τι ήταν.

Σκεπτόμουν λοιπόν, κοιτώντας τον Χριστό, σκέφθηκα: "Αν είναι δικό Σου, να μου το δείξεις". Και μέχρι να προλάβω να γυρίσω το κεφάλι μου, βλέπω ένα δίσκο με φως, το οποίο στάθηκε πάνω από το Κουβούκλιο τού Παναγίου Τάφου, στο σχήμα που έχει ένα Εγκόλπιο. Ένα Αρχιερατικό Εγκόλπιο, τεράστιο όμως. Σκουντάω τη διπλανή μου, τής λέω: "Ξέρετε, τής λέω, εκεί είναι".

Μου λέει: "εγώ δεν βλέπω τίποτα, (μου λέει), εσύ το βλέπεις". "Είναι από εκεί", μου λέει. Η κυρία αυτή μου έδειχνε άλλο σημείο. Εγώ τής έδειχνα άλλο. Μέχρι να προλάβω να τελειώσω, με έπιασαν τα κλάματα, και είπα ότι δεν θα ξανα-αμφισβητήσω άλλη φορά. Ούτε καν θα περάσει από το μυαλό μου ως ιδέα ότι μπορεί να μην είναι θαύμα.

Προσπαθώντας να συνέλθω, κοιτάω την κανδήλα η οποία κρέμεται πάνω από την είσοδο τού Κουβουκλίου τού Παναγίου Τάφου, και βλέπω το φυτίλι να ανάβει μόνο του.

Αυτό πήγαινε παντού. Πήγαινε στα σκοτεινά μέρη τού Ναού, πήγαινε εκεί που είχε φως, εκεί που δεν ήταν φως, έβλεπα τους ανθρώπους να το βάζουν, τους Ιερείς είδα να το βάζουν στα γένια τους... Είδα άνθρωπο να βάζει το πρόσωπό του μέσα στα κεριά.

-Και να μην καίγεται.

-Πιστέψτε με ότι 33 κεριά κάνουν μια απίστευτη φλόγα, που υπό κανονικές συνθήκες έπρεπε να είχαμε καεί όλοι.

Αν υπολογίσω ότι 15.000 άτομα ανάβουν όλοι από μια δεσμίδα 33ών κεριών, δηλαδή έπρεπε να είχε καεί ο Ναός. Δεν μπορώ να σάς το εξηγήσω αυτό το πράγμα, ούτε και περιγράφεται.

Αυτή ήταν η πρώτη μου εμπειρία, η οποία πρέπει να σάς πω ότι ήταν συγκλονιστική. Ουσιαστικά δεν μπορούσα ούτε καν να καταλάβω πού είμαι μέχρι να συνειδητοποιήσω...

-Και η οποία έχει μείνει και πιο βαθειά, ανεξίτηλα μέσα στην ψυχή πλέον έτσι;

-Ναι.



3. Προσωπικές μαρτυρίες τού θαύματος από το 2004: "αυτόματο άναμμα" και ακαΐα

Τη δεύτερη φορά που πήγα το 2004, στέκομαι πάλι περίπου στο ίδιο σημείο, μάλλον λίγο μετά την Αποκαθήλωση, όπως πηγαίνουμε (για όσους γνωρίζουν) προς το Κουβούκλιο τού Παναγίου Τάφου.

και εκεί δεύτερη φορά...

-Το αδιαχώρητο και τις δύο φορές, από τον κόσμο, έτσι;

-Το αδιαχώρητο και τις δύο φορές, δεν έχω δει περισσότερο κόσμο συγκεντρωμένο σε κάποιο μέρος, όπως το είδα στον Πανάγιο Τάφο.

Εκεί είδα μία δέσμη φωτός, η οποία έβγαινε από τα θεμέλια τού Παναγίου Τάφου, η οποία διακοπτόταν απότομα, κάποια στιγμή, έβγαινε, χανόταν και ξαναέβγαινε. Οι δε τοίχοι τού Ναού, τους οποίους όποιος έχει επισκεφθεί τον Ναό τής Αναστάσεως ξέρει ότι είναι γρανιτένιοι, είναι σκούρο το χρώμα τους, ακτινοβολούσαν, σαν να μην υπήρχαν! Δηλαδή βλέπατε τους τοίχους στο ναό να έχουν ένα φως, χωρίς όμως από πίσω να βλέπατε να υπάρχει κάτι. Βλέπατε μόνο το Φως.

Εκείνη τη χρονιά έτυχα σε ένα γεγονός το οποίο για εμένα ήταν συγκλονιστικό. Λίγο πιο πέρα καθόταν μια κοπέλα, με κάποιον συγγενή της, και την ώρα που βγήκε το Άγιο Φως, βλέπει το σακάκι τού συγγενή της να καίγεται. Είχε αρπάξει φωτιά.

Η κοπέλα μέσα στον πανικό τού φωνάζει: "Καίγεσαι!", και προσπαθεί να βάλει τα χέρια της για να σβήσει το σακάκι τού ανθρώπου που νόμιζε ότι είχε πάρει φωτιά. Κρατούσε και τα κεριά όμως. Η φωτιά έφυγε από το σακάκι, τής άναψε τα κεριά και χάθηκε. Το σακάκι δεν είχε πάθει τίποτα, και η κοπέλα λιποθύμησε. Από το σοκ που έπαθε, την έβγαλαν σχεδόν σηκωτή.

Είναι ένα συνταρακτικό γεγονός όταν βλέπεις όλους τους ανθρώπους να προσπαθούν να καταλάβουν τι συμβαίνει.

Αυτή ήταν η δική μου εμπειρία, η οποία οφείλω να σάς ομολογήσω ότι είναι συγκλονιστική. Πιστεύω ότι σάς λέω ελάχιστα πράγματα από αυτά που στην πραγματικότητα αισθανόμουν εκεί, αλλά δεν μπορώ να σάς το περιγράψω.

-Δύσκολα μπορεί να περιγραφεί. Είναι πολύ συγκλονιστικό, ακόμα και αν δεν το έχεις δει το Άγιο Φως, πώς βγαίνει, ή πώς εμφανίζεται. Γιατί είπαμε ότι άλλοι το βλέπουν και άλλοι δεν το βλέπουν, αλλά και αυτοί που το βλέπουν το βλέπουν με διαφορετικές μορφές και εκφάνσεις. Το συγκλονιστικό είναι ότι όταν ανάψεις τα κεριά σου, δεν καίνε για τα πρώτα περίπου τρία λεπτά. Και η φλόγα όντως, αν το δοκιμάσει οποιοσδήποτε σπίτι να δέσει 33 κεράκια, και να δει τι φλόγα δημιουργεί. Μιλάμε για μια φλόγα γύρω στα 20 εκατοστά φθάνει το ύψος της.

Εάν αυτή τη φλόγα τη βάλεις στα γένια σου, στα μαλλιά σου, στο πρόσωπό σου, στο χέρι σου, ή τη σβήσεις με το χέρι, όπως το σβήνει ο περισσότερος κόσμος, το λιγότερο που μπορείς να πάθεις είναι ένα μικρό έγκαυμα. Το λιγότερο! Και αυτό που αφήνει το Άγιο Φως, είναι απολύτως τίποτα!

-Τίποτα! Εγώ επιχείρησα και έβαλα το χέρι μου, όταν πια είδα και μου λέει κάποιος: "βάλε το χέρι σου να δεις που δεν καίει, και έβαλα το χέρι μου φορώντας το κομποσχοίνι μου που είναι μάλλινο όπως ξέρετε, οπότε θα είχε αρπάξει αμέσως, και το ρολόι το οποίο λογικά να ακουμπούσε πάνω του φωτιά, θα έπρεπε να μου αφήσει τουλάχιστον σημάδι, το χέρι μου δεν έχει απολύτως τίποτα.



4. Αναξιότητα και ακαΐα τού Αγίου Φωτός. Μια μαρτυρία

Και είναι μάλιστα πολύ χαρακτηριστικό γι' αυτό που λέμε για την ακαΐα τού Αγίου Φωτός, είναι μια ιδιότητα αυτή που έχει το Άγιο Φως στην αρχή, κάποιος Ιερέας είχε πάει από την Ελλάδα στα Ιεροσόλυμα, βγήκε λοιπόν το Άγιο Φως, καθόταν με κάποιον από τους Πατέρες τού Πατριαρχείου, και έβαλε το χέρι του και κάηκε. Και λέει στον Αγιοταφείτη: "Μα τι είναι αυτά που μού λέτε; Είναι ψέματα, αφού καίγομαι".

Του λέει ο Αγιοταφείτης "Έχεις κάνει τίποτα; Τα έχεις εξομολογηθεί όλα πάτερ;" τού λέει.

Και ξαφνικά αυτός αρχίζει να φωνάζει: "Θέλω έναν Πνευματικό, Θέλω έναν Πνευματικό!"

Τον πήγαν λοιπόν στον Πνευματικό τής αδελφότητας.

Φαντασθείτε ότι έχει τελειώσει η ακολουθία, έχουν βγει από τον Ναό, εξομολογείται, το ξαναπήγε ο ίδιος Αγιοταφείτης στον Ναό τής Αναστάσεως, έβαλε το χέρι του σε 33 κεριά τα οποία είχαν μείνει από μια - δυο ώρες πριν, και δεν κάηκε.



5. Μαρτυρία για την ακαΐα τού Αγίου Φωτός από Μοναστήρι

Ξέρω χαρακτηριστικό παράδειγμα σε Μοναστήρι εδώ στην Ελλάδα, ότι η αδελφή (γυναικείο Μοναστήρι), η οποία πηγαίνει να παραλάβει το Άγιο Φως από το Αεροδρόμιο, το κρατάει στο χέρι της και δεν καίγεται. Και μιλούμε τουλάχιστον για 6 ώρες μετά την εμφάνισή Του.

-Γιατί επιτρέπει ο Θεός, το ξέρει Εκείνος καλύτερα από εμάς. Δεν είμαστε ούτε Εισαγγελείς, ούτε αυτοί που θα αποδείξουμε αυτά που ο Θεός κάνει.

Απλά κάνουμε μία συζήτηση για το Άγιο Φως, γι' αυτό το μεγάλο θαύμα το οποίο πιστεύουμε. Μάς λυπεί το γεγονός που βλέπουμε ομοδόξους μας και συμπατριώτες μας να το αμφισβητούν, αλλά και πάλι έχουμε την ελπίδα μας στον Θεό, ότι θα τους κρίνει με επιείκεια και θα τους βοηθήσει.

Ακούσαμε τη δική σου προσωπική μαρτυρία, από τις δύο φορές που βρέθηκες μέσα στον Πανίερο Ναό τής Αναστάσεως, Μεγάλο Σάββατο μεσημέρι, την ώρα που τελείται η λαμπρή αυτή ακολουθία τού Αγίου Φωτός. Την ώρα που το Άγιο Φως ανάβει στον Πανάγιο Τάφο, και από τον Πανάγιο Τάφο, στα κεριά όλων. Και είναι πολλές φορές που ανάβουν καντήλια διασκορπισμένα σε ολόκληρο τον Ναό, αλλά και δεσμίδες κεριών σε διάφορα σημεία τού Ναού, που τα κρατάνε οι πιστοί στα χέρια τους, και για κάποιο λόγο που πάλι εμείς δεν θα εξηγήσουμε, και δεν θα κάνουμε καν τον κόπο να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε, επιτρέπει ο Θεός να ανάβει στα χέρια τους το Άγιο Φως.

Αυτό, επειδή ακριβώς φίλες και φίλοι ακροατές, έχουμε την Αγγελική Χατζηιωνάννου, υποψήφια διδάκτορα τής Θεολογικής Σχολής τού Πανεπιστημίου τής Αθήνας, και είχε ζήσει από κοντά και η ίδια το Άγιο Φως. Να μη μιλάμε μόνο για ιστορικές μαρτυρίες, και όσα μας έχουν πει, ή έχουν πει στην Αγγελική ή έχει διαβάσει και έχει συγκεντρώσει από την ερευνητική της εργασία για το Άγιο Φως. Να ακούσουμε και τη δική της προσωπική εμπειρία.

Και τώρα που ακούσαμε και την προσωπική σου εμπειρία, θα διακόψουμε για πολύ λίγο, για να πάμε πλέον στις εμπειρίες τών άλλων ανθρώπων, έτσι όπως τις συγκέντρωσες, ή έτσι όπως τις άκουσες εσύ, για να ολοκληρώσουμε σιγά - σιγά σήμερα, το θέμα που ξεκινήσαμε την προηγούμενη Κυριακή.

Ένα θέμα που φίλες και φίλοι ακροατές, ξεκίνησε εκείνο το λαμπροφόρο πρωινό ή βραδυνό, (γιατί ακριβώς το χρόνο δεν τον γνωρίζουμε). "Τη μία τών Σαββάτων", τότε που ο Τάφος ήταν κενός, το μνημείο άδειο, και ο άγγελος υπεδέχθη τις Μυροφόρες, λέγοντάς τους ότι "ηγέρθη, ουκ έστιν ώδε". "Ίδε ο τόπος, εν ώ έθηκαν Αυτόν".



6. Ραδιοφωνική μαρτυρία τού θαύματος από τον Πατριάρχη Διόδωρο

-Για να έρθουμε λίγο στα πιο πρόσφατα χρόνια, για τον Πατριάρχη Διόδωρο.

Όλοι έχουμε δει τα βίντεο στην τηλεόραση, όπου ο μακαριστός πατέρας Διόδωρος βγάζει το Φως από το Κουβούκλιο τού Παναγίου Τάφου.

Ο Πατριάρχης Διόδωρος είχε δώσει μία συνέντευξη σε κάποιο ραδιοφωνικό σταθμό στην Αμερική. Και εκεί η Δημοσιογράφος τον είχε ρωτήσει ότι υπάρχουν πάρα πολλές θεολογικές απόψεις σχετικά με την πραγματικότητα τού Αγίου Φωτός.

Ο Πατριάρχης απήντησε καταφατικά και η δημοσιογράφος ρώτησε: "Από την εμπειρία σας Μακαριότατε, το Άγιο Φως είναι υπερφυσικό;"

Ο Πατριάρχης απήντησε:

"-Το άγιο Φως είναι Άγιο Φως."

"-Δηλαδή; Είναι θαύμα;" τού λέει η Δημοσιογράφος.

Ο Πατριάρχης απήντησε: "-Είναι ένα αληθινό θαύμα, ένα αληθινό θαύμα".

Ο Πατριάρχης Διόδωρος ήταν σαφής και κατηγορηματικός. Τονίζω άλλη μια φορά ότι αυτές οι μαρτυρίες καταρρίπτουν το επιχείρημα όσων λένε ότι "κανείς Πατριάρχης εν ζωή δεν παραδέχθηκε ότι το Άγιο Φως είναι θαύμα. Εδώ έχουμε μία μαρτυρία σαφέστατη.

-Νομίζω μία ακόμα, επειδή την προηγούμενη Κυριακή είχαμε ακούσει κι άλλες, απλώς εδώ είναι μία πρόσφατη.

-Πολύ πρόσφατη!



7. Το φωτοφόρο περιστέρι τού 1985

Επίσης, θέλω να καταθέσω ένα περιστατικό το οποίο γνωρίζω, από τον Αρχιμανδρίτη Πανάρετο. Είναι Πατριαρχικός Επίτροπος στη Βηθλεέμ, ο οποίος μου αφηγήθηκε το εξής:

Το Μεγάλο Σάββατο τού 1985 ο Πατριάρχης Διόδωρος αμέσως μετά την ακολουθία τού Αγίου Φωτός πήγε στην Πατριαρχική Σχολή τής αγίας Σιών, (για όσους γνωρίζουν τα Ιεροσόλυμα), προκειμένου να τελέσει μία Εξώδιο Ακολουθία. Κάποιος είχε κοιμηθεί, και ο Πατριάρχης ανέβηκε για να τελέσει την Εξώδιο.

Καθ' όλη τη διάρκεια από την άφιξή του ο Πατριάρχης μέχρι την ώρα που θα ξεκινούσε η Εξώδιος ακολουθία,ο Πατριάρχης έκλαιγε. Ήταν πολύ συγκινημένος, στεκόταν στο θρόνο, αλλά από τα μάτια του έτρεχαν δάκρυα.

Ο πατέρας Πανάρετος λοιπόν πήγε και ρώτησε τον Πατριάρχη, "Τι ακριβώς σάς συμβαίνει μακαριώτατε;".

Εκείνος λοιπόν του αφηγήθηκε το εξής, ότι: "-Όση ώρα (τού είπε) εγώ βρισκόμουν μέσα στο Κουβούκλιο τού Παναγίου Τάφου και διάβαζα την ευχή, από πάνω μου είδα ένα περιστέρι. Το περιστέρι (λέει) από το ράμφος του έβγαζε μια ακτίνα φωτός η οποία φώτιζε το βιβλίο. Όταν (λέει) σταμάτησα να διαβάζω την ευχή, το περιστέρι χάθηκε, και το Άγιο Φως είχε έρθει.

-Αυτό είχε πει ο Μακαριστός Πατριάρχης Διόδωρος το 1985;

-Το 1985.

-Να πούμε πάλι λίγο για χάρη τών ακροατών μας, ότι μέσα στον Πανάγιο και Ζωοδόχο Τάφο, από το πρωινό τού Μεγάλου Σαββάτου, δεν υπάρχει τίποτα που να προκαλεί φως. Έχουν σβησθεί τα πάντα. Όλα τα καντήλια έχουν αφαιρεθεί. Κεριά, έχουν αφαιρεθεί, φυτίλια έχουν αφαιρεθεί, σπίρτα, αναπτήρες, οτιδήποτε θα μπορούσε να προκαλέσει φωτιά, φως, λάμψη. Και αυτό από τον Ορθόδοξο Επιτετραμμένο, αυτόν δηλαδή που έχει το δικαίωμα να το κάνει, τον εκπρόσωπο τού Πατριαρχείου μας, από τους εκπροσώπους τών άλλων δογμάτων, και από τον Γενικό Αστυνομικό Διευθυντή τής Παλαιάς πόλεως τών Ιεροσολύμων.

Όλοι μαζί πιστοποιούν ότι δεν υπάρχει τίποτα που να προκαλεί φως μέσα στον Πανάγιο Τάφο και τότε σφραγίζουν και την θύρα τού μνημείου. Και αποσφραγίζεται η θύρα τού μνημείου την ώρα που θα είναι η κατάλληλη για να μπει ο Πατριάρχης ο Ελληνορθόδοξος και να φθάσει στον 2ο χώρο, τον μέσα χώρο, εκεί που βρίσκεται ο Πανάγιος και Ζωοδόχος Τάφος.

Κι εκεί επάνω υπάρχει ακουμπισμένη η Μεγάλη Φυλλάδα τών Ευχών, με την ευχή τού Αγίου Φωτός. Και αυτή είναι η ευχή που ακούσαμε προηγουμένως τη μαρτυρία αυτή, απ' τον μακαριστό Πατριάρχη Διόδωρο. Είναι η Φυλλάδα, που του φώτιζε το περιστέρι, το ανύπαρκτο περιστέρι, το οποίο εξαφανίσθηκε μετά.

-Το οποίο φυσικά δεν θα μπορούσε να μπει από οπουδήποτε, γιατί το Τρουλαίο τμήμα που καλύπτει το Κουβούκλιο τού Παναγίου Τάφου, είναι κλειστό με τζάμι. Φυσικά από την πόρτα δεν θα μπορούσε να μπει, και φυσικά δεν θα μπορούσε να έχει φως. Ακόμα και αν υποθέσουμε ότι κάποιο πουλί μπήκε.

-Ακόμα και αν ήταν μέσα κάποια στιγμή θα 'πρεπε να φύγει. Θα το έβλεπαν πολύ περισσότεροι.

-Ακριβώς! Αλλά και πώς είχε φως;

Ήταν πράγματι συγκλονιστική αυτή η μαρτυρία τού Πατριάρχου Διοδώρου.

-Νομίζω ότι και οι Πατριάρχες θα πρέπει να νιώθουν αυτό που νιώθουμε όλοι μας, εκτός από το δέος, άλλες φορές να βλέπουν κάτι, και άλλες φορές να μη βλέπουν. Έτσι;



8. Πνευματική ετοιμότητα τού Πατριάρχη να δει το θαύμα

-Ο Πατριάρχης Δαμιανός είχε πει ότι αναλόγως με την προετοιμασία την πνευματική που έχω κάνει, άλλες φορές (είχε πει ο Δαμιανός), νιώθω αγαλλίαση, όταν (λέει) δεν είμαι πνευματικά έτοιμος, μπαίνω μέσα και βρίσκω την Κανδήλα αναμμένη. Ουσιαστικά δηλαδή δεν τον άφηνε να δει τίποτα, το άναβε ο Χριστός για να το πάρουν όλοι, αλλά εκείνος δεν έβλεπε τίποτα. Αυτή τη μαρτυρία την έχουμε από τον Πατριάρχη Δαμιανό.

-Είναι κάτι που συμβαίνει σε όλους μας, όχι στο Άγιο Φως, νομίζω σε οτιδήποτε κάνουμε που έχει σχέση με την πίστη και τον Θεό μας. Αν είμαστε καλά προετοιμασμένοι, αυτή η έρμη η συνείδηση δεν μάς ελέγχει τόσο. Αν δεν είμαστε καλά, μάς ελέγχει σε όσους διαθέτουμε συνείδηση, γιατί αρχίζει να γίνεται και αυτή κάτι δυσεύρετο πλέον στις μέρες μας.

-Βέβαια κατηγορηματικές παραδοχές για το θαύμα τού Αγίου Φωτός έχω ακούσει και από τον σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Ναζαρέτ κο Κυριακό, αλλά και από άλλους Ιερείς και Αρχιμανδρίτες τού Πατριαρχείου οι οποίοι δεν αμφισβητούν το θαύμα.



9. Αλληλοσυγκρουόμενα επιχειρήματα κατά τού Αγίου Φωτός

Βέβαια πρέπει να σάς πω ότι υπάρχει ένα επιχείρημα κατά τού Αγίου Φωτός, που λέει ότι από τον 4ο αιώνα περίπου, δεν έχουμε τόσο πολλά πράγματα γραμμένα για το Άγιο Φως, δεν έχουμε πολλές μαρτυρίες δηλαδή.

-Ομοίως είναι και ένα άλλο επιχείρημα που λέει ότι μέχρι τον 4ο πάλι δεν έχουμε μαρτυρίες. Δηλαδή οι μισοί λένε ότι μέχρι τον 4ο Δεν έχουμε, και οι μισοί λένε ότι από τον 4ο και μετά δεν έχουμε. Θα μάς τρελάνουνε!

-Κοιτάξτε! Πρώτα απ' όλα πρέπει να λάβουμε υπ' όψιν μας ότι ο πανίερος ναός τής Αναστάσεως έχει υποστεί πάμπολλες καταστροφές.

-Σωστό!

-Προφανώς πρέπει να υπήρχε κάτι καταγεγραμμένο. Αλλά όταν ξέρουμε ότι έχει καεί, και την τελευταία φορά που εκάη ολοσχερώς το 1808, προφανώς πρέπει να έχουν καταστραφεί και έγγραφα, είτε κώδικες... κάτι θα υπήρχε καταγεγραμμένο. Αλλά ακόμα και αν υποθέσουμε ότι δεν είναι έτσι. Εγώ θα σάς πω ένα πολύ απλό επιχείρημα: Οι Πατέρες τής Εκκλησίας, έγραφαν για κάποιο θέμα όταν προέκυπτε ζήτημα σχετικά με αυτό.

Δηλαδή, για τις άγιες εικόνες για παράδειγμα. Όλοι ξέρουμε ότι οι άγιες εικόνες υπήρχαν στην Εκκλησία ευθύς εξ αρχής. Όμως η πρώτη γραπτή αναφορά για τις Άγιες Εικόνες γίνεται στην 6η Οικουμενική Σύνοδο το 680. Δεν σημαίνει ότι πριν από την 6η Οικουμενική Σύνοδο δεν υπήρχαν εικόνες. Απλώς δεν υπήρχε λόγος οι Πατέρες να καθίσουν να γράψουν για ένα θέμα για το οποίο δεν είχε δημιουργηθεί ζήτημα.

Δεν είναι οι Πατέρες τής Εκκλησίας όπως είμαστε εμείς οι θεολόγοι σήμερα, που λέμε ότι: εγώ θα κάτσω να γράψω ένα βιβλίο για το Άγιο Πνεύμα. Οι Πατέρες κατέγραφαν την εμπειρία που ζούσαν, μόνο όταν υπήρχε λόγος για να το κάνουν. Γι' αυτό ακριβώς στην πρώτη χιλιετία δεν έγραψαν και πολλά πράγματα για το Άγιο Φως, γιατί δεν υπήρχε λόγος.

-Δεν ετέθη θέμα.

-Δεν ετέθη θέμα. Όταν μετά την πρώτη χιλιετία και το σχίσμα τών Εκκλησιών άρχισε να τίθεται το θέμα, τότε ακριβώς και οι Πατέρες και οι Ιεράρχες και οι απλοί κληρικοί, είτε τού Πατριαρχείου είτε τής Ορθοδόξου Εκκλησίας γενικότερα, τότε, αποφάσισαν ότι έπρεπε να γράψουν.

Αυτό, έτσι, μία απάντηση, για όσους λένε ότι δεν υπάρχουν πολλές μαρτυρίες.



10. Έμμεσες μαρτυρίες για την αρχαιότητα τού θαύματος τού Αγίου Φωτός

Υπάρχουν βέβαια και κάποιες έμμεσες μαρτυρίες οι οποίες κι αυτές είναι πολύ σημαντικές.

Γνωρίζουμε για παράδειγμα ότι στο Τυπικό τού Πατριαρχείου τής Κωνσταντινουπόλεως, ενός Πατριαρχείου που είναι πολύ μακριά από τα Ιεροσόλυμα, υπήρχε στη Βυζαντινή περίοδο η λεγόμενη ακολουθία τής Φρικτορίας.

Τι ήταν η Φρικτορία; Η Φρικτορία ήταν η αφή κεριών, (άναβαν κεριά δηλαδή) και λαμπάδων, την ώρα που ψαλλόταν το "Χριστός Ανέστη". Και τότε όλοι οι πιστοί έφευγαν από τους ναούς τής Βασιλεύουσας, και πήγαιναν σε όλες τις περιοχές τής αυτοκρατορίας.

Υπάρχουν περιγραφές που περιγράφουν μια θάλασσα από φως, να κατακλύζει τη Βασιλεύουσα.

Την ίδια στιγμή που γινόταν αυτό, άρχιζαν όλοι και χτυπούσαν τα πόδια τους ρυθμικά. Προφανώς κάνοντας αναπαράσταση τού θαύματος τού Αγίου Φωτός, γιατί όλοι γνωρίζουμε πολύ καλά ότι όταν το Άγιο Φως εμφανισθεί, όλοι αρχίζουν και φωνάζουν.

Αυτό, ήταν μια αναπαράσταση αυτού τού γεγονότος που πραγματικά συνέβαινε στα Ιεροσόλυμα, αλλά επειδή οι άνθρωποι τότε, δεν είχαν τα μεταφορικά μέσα να μεταφέρουν το Άγιο Φως από τα Ιεροσόλυμα στην Κωνσταντινούπολη, η Εκκλησία τής Κωνσταντινουπόλεως, έκανε ουσιαστικά μια αναπαράσταση αυτού τού γεγονότος.

Ή ας πούμε μια άλλη, έμμεση μαρτυρία για το Άγιο Φως:

Το "Φωτίζου, φωτίζου, η Νέα Ιερουσαλήμ, η γαρ δόξα Κυρίου, επί σε ανέτειλε".

"Φωτίζου, φωτίζου, (λέει) Νέα Ιερουσαλήμ...": Η πόλη δηλαδή τών Ιεροσολύμων.

"...η γαρ δόξα Κυρίου...": Ως δόξα Κυρίου στη γλώσσα τής θεολογίας θεωρούμε το Άκτιστο Φως που πηγάζει από τον Θεό.

"...επί σε ανέτειλεν". "Χόρευε νυν (λέει) και αγάλλου Σιών": Είναι ο λόφος ο οποίος είναι απέναντι από τον Πανάγιο Τάφο.

Όπως και το παράδειγμα: "Δεύτε λάβετε φως εκ τού Ανεσπέρου Φωτός". Το Ανέσπερο Φως, είναι ο Χριστός. Και το φως που πηγάζει από Εκείνον.

Αυτές όλες οι μαρτυρίες δηλαδή, είναι μαρτυρίες οι οποίες δηλώνουν έμμεσα το θαύμα τού Αγίου Φωτος. Στις Ορθόδοξες ακολουθίες δεν μπαίνει τίποτα στην τύχη, το οποίο δεν είναι πραγματικό γεγονός.

-Και η υμνογραφία, και η Βυζαντινή Αγιογραφία, όλα έχουν δογματική τεκμηρίωση, και όλα καταγράφουν ακριβώς τα όσα πρεσβεύει η πίστη μας. Δεν είναι τίποτα στην τύχη, τίποτα χωρίς λόγο βαλμένο, και όλα μπορούν όπως και η ίδια η ακολουθία η αναστάσιμη που καταγράφει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το μυστήριο τής Αναστάσεως, το μυστήριο τής πίστεώς μας.

Και νομίζω ότι αυτό που είχε γράψει ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, έχει άμεση σχέση με το Άγιο Φως: "Νυν πάντα πεπλήρωται φωτός. Και ο ουρανός και η γη και τα καταχθόνια".



11. Η σχισμένη από το Άγιο Φως κολώνα το 1101

-Εδώ πρέπει να πούμε και κάτι άλλο και να το τονίσουμε αυτό, ότι το Άγιο Φως εμφανίζεται μόνο στους Ορθοδόξους.

Έχουμε κάποια παραδείγματα. Δεν είναι μόνο το ένα, παράδειγμα το πολύ γνωστό, με τη σχισμένη κολώνα. Όχι. Προηγείται από αυτό. Το 1101.

Οι Λατίνοι το 1100 καταλαμβάνουν τα Ιεροσόλυμα. Και μάς το περιγράφει ανώνυμος Δυτικός προσκυνητής, αλλά και ο Λατίνος Πατριάρχης Ιεροσολύμων. Συγκεντρώθηκαν το 1101 στον Ναό, έβγαλαν έξω τους Ορθοδόξους. Περίμεναν, και περίμεναν και ξανά περίμεναν...

-Και το Άγιο Φως δεν έβγαινε.

-...Και περιγράφει: "Το Άγιο Φως δεν φάνηκε ούτε το πρωί τού Πάσχα".

Κατέληξαν να περιμένουν μέχρι την Κυριακή. Ο Βαλδουίνος ο οποίος ήταν ο ηγεμόνας τών Λατίνων στα Ιεροσόλυμα, απελπισμένος προσευχόταν, ενώ ο Λατινικός κλήρος βρέθηκε σε πάρα πολύ δύσκολη θέση, γιατί δεν γνώριζε αν έπρεπε να τελέσει ή όχι την εορτή του Πάσχα χωρίς το Άγιο Φως. Είχε φθάσει δηλαδή Κυριακή πρωί και ακόμα περίμεναν

Σ' αυτή την απελπιστική κατάσταση οι Λατίνοι αποφάσισαν να βγουν από τον Ναό τής Αναστάσεως. Έφυγαν. Οι Έλληνες όμως παρέμειναν στον Ναό. Ακολουθούμενοι από τους Ιακωβίτες και τους Αρμενίους, έκαναν την καθιερωμένη Λιτανεία, ικέτευσαν τον Θεό και το Άγιο Φως εμφανίσθηκε φωτίζοντας όλο τον Ναό. Με αλαλαγμούς προσέτρεξαν τότε και οι Λατίνοι για να λάβουν το Άγιο Φως από τους Έλληνες.

Αυτό το μαρτυρεί Λατίνος. Ρωμαιοκαθολικός. Δεν είναι δική μας μαρτυρία. Και ότι δεν εμφανίσθηκε το Άγιο Φως εκείνη τη χρονιά, το λέει και ο Λατίνος Πατριάρχης Ιεροσολύμων. Περίμεναν μία μέρα, ένα 24άωρο. (Φαντασθείτε από το πρωί τού Μεγάλου Σαββάτου μέχρι το πρωί τού Πάσχα). Και αυτό δεν εμφανιζόνταν πουθενά.

-Και όταν έφυγαν από τον Πανάγιο Τάφο και έμειναν οι Ορθόδοξοι Έλληνες, βγήκε το Άγιο Φως.

-Και βγήκε το Πάσχα. Την Κυριακή τού Πάσχα.

-Την επόμενη μέρα. Ναι.

-Ή το γνωστό πλέον γεγονός με τη σχισμή στην κολώνα.

-Με τους Αρμενίους.

-Με τους Αρμενίους πια, αυτό το θαύμα πραγματοποιήθηκε στο 1580, όταν Πατριάρχης ήταν ο Σωφρόνιος ο 4ος.

Δωροδόκησαν τους Τούρκους, μπήκαν οι Αρμένιοι στον Ναό, κλείδωσαν τις πόρτες, και φθάνοντας ο πατριάρχης Σωφρόνιος με τον κόσμο μαζί βλέπει τις πόρτες κλειστές.

Γονάτισε ο Πατριάρχης κλαίγοντας, μην ξέροντας πια τι να κάνει και ξαφνικά η κολώνα άνοιξε, βγήκε το φως από εκεί και άναψαν τα κεριά.

Οι δε Αρμένιοι που ήταν μέσα, δεν βρήκαν τίποτα. Είχε φύγει το Άγιο Φως.

-Και η κολώνα αυτή παραμένει μέχρι και σήμερα στην είσοδο τού Πανίερου Ναού τής Αναστάσεως. Την αντικρίζουν οι πιστοί και συνήθως την ασπάζονται πριν καν εισέλθουν στον Ναό.

-Το δε επιχείρημα ότι την έχουν σκαλίσει με ξυραφάκι, όποιος έχει επισκεφθεί τον Πανίερο Ναό τής Αναστάσεως, γνωρίζει ότι οι κολώνες είναι από γρανίτη, και στον γρανίτη δεν μπορεί κανείς να τού σχηματίσει αυτή τη σχισμή με ξυραφάκι.

-Ναι, νομίζω ότι τότε που σχηματίσθηκε και τα ξυραφάκια δεν θα μπορούσαν να κάνουν πολλές δουλειές.

-Ναι, ούτε και τα μαχαιράκια!

και για να έχει μείνει τόσους αιώνες να μην έχει μεγαλώσει, να μην έχει αλλοιωθεί η συγκεκριμένη σχισμή, όλως περιέργως...

-Κι είναι και καμένη. Αν παρατηρήσει κανείς τη σχισμή, στη βάση της και όπως ανεβαίνει προς τα πάνω, είναι καμένη.

-Είναι καταγεγραμμένη έτσι περίπου, τέσσερεις αιώνες τώρα.

-Τέσσερεις αιώνες.



12. Παρόμοια μαρτυρία επί Πατριάρχου Θεοφάνους τού 3ου το 1634

-Παρόμοιο γεγονός συμβαίνει πάλι επί Πατριάρχου Ιεροσολύμων Θεοφάνους τού 3ου.

Η μαρτυρία εδώ προέρχεται από τον ίδιο τον Πατριάρχη.

Ο Πατριάρχης γράφει μια επιστολή στον Τσάρο τής Ρωσίας στον Μιχαήλ τον 4ο τον Φιοντόροβιτς, που τού περιγράφει το τι ακριβώς συμβαίνει το 1634. Τι συνέβη τότε;

Οι Αρμένιοι δεν ήθελαν να επιτρέψουν στους Ορθοδόξους να τελέσουν την ακολουθία τού Αγίου Φωτός.

-Για μία ακόμα φορά δυστυχώς.

-Το Πάσχα τών Αρμενίων είναι συνήθως μαζί μας. Κάθε όμως 99 χρόνια περίπου, είναι μία εβδομάδα μετά από εμάς. Τι πήγαν λοιπόν οι Αρμένιοι και έκαναν;

Εξουσιοδότησαν κάποιον δικό τους αντιπρόσωπο, τον Γκρικόρ, (ήταν επίτροπος τών Αρμενίων αυτός), και έπεισε τους Κόπτες να εορτάσουν το Πάσχα μαζί με τους Αρμενίους, με την προϋπόθεση ότι δε θα νήστευαν μία εβδομάδα παραπάνω. Γιατί εφ' όσον πήγε μια εβδομάδα με το δικό μας, θα ήταν μία επιπλέον.

Πήγαν και ζήτησαν λοιπόν στον Πατριάρχη τών Ιεροσολύμων, τον Ελληνορθόδοξο τον Θεοφάνη, αφού είχαν Πάσχα μία εβδομάδα αργότερα μετά από εμάς να τους επιτρέψει να κάνουν κι αυτοί μία Ακολουθία τού Αγίου Φωτός.

Ο Πατριάρχης μη γνωρίζοντας το τι θα έκαναν, τους έδωσε την άδεια. Αυτοί δωροδόκησαν τους Τούρκους, και δεν μάς επέτρεψαν να μπούμε όταν ήταν το κανονικό Πάσχα το Ορθόδοξο δηλαδή, το Μεγάλο Σάββατο εκείνης τής χρονιάς μέσα στο Ναό τής Αναστάσεως. Καθόλου. Μάς έκλεισαν έξω.

Και τότε, (στις 6 Απριλίου ήταν τότε το Πάσχα, το 1639 και ώρα 9η όπως λένε οι πηγές), έφθασαν οι Έλληνες, βρήκαν κλειστές τις πόρτες, και τότε έγινε σεισμός. Και το Άγιο Φως (λέει) βγήκε από την οπή τής σκέπης τού Τρούλου, και εμφανίσθηκε έξω, εκεί που περίμεναν οι Έλληνες.

Είναι δύο διαφορετικά γεγονότα τα οποία ομοιάζουν βέβαια, αλλά δεν είναι το ίδιο, τα επί Πατριαρχίας δηλαδή τού Σωφρονίου και τού Θεοφάνους. Μοιάζουν τα γεγονότα αλλά δεν είναι τα ίδια. Πολλοί τα συγχέουν. Λένε "Μα είναι έτσι; Και μπορεί να έχει και δεύτερο;"

-Είναι δύο διαφορετικά, που ακριβώς πιστοποιούν την ορθότητα τού δόγματος τών Ελληνορθοδόξων. Και το "Ελληνορθόδοξοι" το βάζουμε μπροστά, για να προσδιορίζει και το δόγμα, γιατί και οι Αρμένιοι θέλουν να ονομάζονται Ορθόδοξοι, και οι Κόπτες κάτω ονομάζουν το Πατριαρχείο τους "Κοπτικό Ορθόδοξο Πατριαρχείο", και πάει λέγοντας.

Αυτή λοιπόν ήταν η μαρτυρία τού 1634.

-Έχει γραφτεί από τον ίδιο τον Πατριάρχη. Ο ίδιος στέλνει γράμμα στον Τσάρο, περιγράφοντας τα γεγονότα που διαδραματίσθηκαν εκείνη τη χρονιά, κείνο το Πάσχα έξω από τον Ναό τής Αναστάσεως.



13. Μαρτυρία τού Πατριάρχη Ειρηναίου το 1996

Και τώρα νομίζω ότι μπορούμε να πάμε σε μία πολύ πρόσφατη και για μένα συγκλονιστική μαρτυρία, την οποία μου κατέθεσε ο Μακαριώτατος Πατριάρχης Ιεροσολύμων κος Ειρηναίος. Σ' εμένα, και μπροστά σε άλλους βέβαια, περιγράφοντάς μου το τι συνέβη μέσα στο Κουβούκλιο τού Παναγίου Τάφου. Αυτό δηλαδή, η μαρτυρία που μάς έλειπε, για το τι συμβαίνει μέσα, όταν όλοι εμείς είμαστε έξω, μου την έδωσε ο Πατριάρχης Ειρηναίος.

-Και είναι καταγεγραμμένη και αυτή στην συγκεκριμένη εργασία.

-Ναι.

-Είναι κατατεθειμένη στη Θεολογική Σχολή τού Πανεπιστημίου τής Αθήνας.

-Και με τα ονόματα τών μαρτύρων βέβαια, οι οποίοι ήταν μπροστά και τον άκουσαν να αφηγείται. Υπήρξαν και άλλοι αυτόπτες μάρτυρες.

-Πιστοποιημένο λοιπόν, ότι δεν το βγάζουμε από το κεφάλι μας, αφού ήταν τόσοι μάρτυρες εκεί, που κατέθεσαν ακριβώς το ίδιο.

Και έχουμε φθάσει στο σημείο να το λέμε αυτό και να το τονίζουμε, γιατί δυστυχώς πρέπει (έτσι έχουμε φθάσει σε αυτό το σημείο, αυτής τής εποχής μάλλον), να απολογούμαστε για το αυτονόητο. Δεν το 'χουμε ανάγκη, αλλά για κάποιους που μπορεί να πουν διάφορα.

-Ακριβώς!

Βέβαια ο Μακαριότατος Πατριάρχης, είχε κάνει και άλλη φορά περιγραφή τής τελετής τού Αγίου Φωτός, όταν ήταν Έξαρχος τού Πατριαρχείου στην Ελλάδα. Έχει καταγραφεί αυτή από τον Ελλογιμότατο καθηγητή τής Θεολογικής Σχολής τού Πανεπιστημίου Αθηνών κο Σπυρίδωνα Κοντογιάννη, και υπάρχει καταγεγραμμένη σε κάποια Εγκυκλοπαίδεια, στην Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, (όποιος θέλει μπορεί να τη βρει), που περιγράφει την τελετή πώς γίνεται.

-Ως Έξαρχος που δεν είχε μπει στο Κουβούκλιο την ώρα τού Αγίου Φωτός.

-Ακριβώς! Δεν είχε μπει. Το 1996 έχει γίνει αυτή καταγραφή.

Εμένα λοιπόν ο Πατριάρχης μού είπε ότι μετά που τελείωσε είπαμε αυτή η Λιτανεία η κυκλική που γίνεται τρεις φορές γύρω από τον Πανάγιο τάφο, απεκδύθη όπως είπαμε τη Μίτρα του, το Σάκκο, και έμεινε μόνο με το Στιχάρι, τη Ζώνη και τα Επιμάνικα, παίρνει τη φυλλάδα, παίρνοντας το βιβλίο, τη Φυλλάδα, δηλαδή το βιβλίο, Φυλλάδα λέγεται στη Λειτουργική Γλώσσα, τα κεριά, και μπαίνοντας, και από πίσω του ο Αρμένιος.

-Ο Αρμένιος που στέκεται στον προθάλαμο, για μια ακόμα φορά.

-Ο Πατριάρχης στάθηκε όπως μπαίνουμε στον Πανάγιο Τάφο, κοντά στην πόρτα, φράζοντας έτσι και την είσοδο, (για ευνόητους λόγους), και αρχίζει να διαβάζει τη Ευχή.

Εγώ ρώτησα τον Πατριάρχη, πώς μπορούσε να δει για να διαβάσει, εφ' όσον όπως γνωρίζουμε δεν υπάρχει φως.

Ο Πατριάρχης, μού είπε ότι επειδή ακριβώς έχει ένα μικρό Τρούλο πάνω από το Κουβούκλιο τού Παναγίου Τάφου, κινούσε το βιβλίο, ώστε να μπορεί να φθάσει έστω και λίγο φως, για να μπορέσει να διαβάσει αυτά που έβλεπε, την Ευχή.

Πράγματι μού είπε, "κουνώντας το βιβλίο, μπόρεσα να τη διαβάσω την ευχή".

Και ξαφνικά βλέπει άγνωστο από πού, (ούτε κι εκείνος μου είπε μπόρεσε να καταλάβει), μία σφαίρα φωτός, κυανού χρώματος. Αυτό το γαλάζιο-μπλε, που ήταν κάτι μεταξύ γαλάζιου και μπλε.

Αυτή άρχισε να περιστρέφεται γρήγορα πάνω από το κεφάλι του. Αυτό μοιάζει με αυτό που είχε πει ο Πατριάρχης Δαμιανός περίπου, που είχε δει και ο Μητροφάνης, ο Αγιοταφείτης αυτή τη σφαίρα.

Από εκεί και πέρα, λέει ότι δεν θυμάται τίποτα άλλο. Και μού είπε κατά λέξη τα εξής:

"Συνειδητοποίησα ότι ζω, μόλις βγήκα από τον Πανάγιο Τάφο. Έβλεπα τον κόσμο να φωνάζει, τις λαμπάδες αναμμένες, αλλά δεν κατάλαβα ούτε τι έγινε, ούτε πώς βγήκα έξω".

Δεν μπορεί να συνειδητοποιήσει τι έγινε, (μάς είπε), ούτε να δώσει περισσότερες πληροφορίες. Άλλωστε μάς είπε σαφώς και κατηγορηματικώς ότι η φανέρωση τού Αγίου Φωτός είναι θαύμα, το οποίο δεν μπορεί ούτε να ερμηνευθεί, ούτε να περιγραφεί στο σύνολό του.

Αυτή ήταν η περιγραφή τού Πατριάρχου.



14. Θεολογική θεμελίωση τής αδυναμίας περιγραφής κάποιων γεγονότων

Εγώ βέβαια προσπάθησα ερευνώντας, να διαπιστώσω αν αυτή η μαρτυρία τού Πατριάρχου μπορεί να θεμελιωθεί Θεολογικά. Και το βρήκα:

Ψάχνοντας τα κείμενα τού Αγίου Συμεών τού Νέου Θεολόγου, ο οποίος είναι ο πατέρας τής Εκκλησίας που μαζί με τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά ασχολήθηκαν περισσότερο με το Άκτιστο Φως λέει ότι "στους ανθρώπους οι οποίοι έχουν μια πρώτη επαφή με το Άκτιστο, παρατηρείται αυτό το φαινόμενο: Το να ξεχνούν (για να τους προστατέψει ουσιαστικά ο Θεός), να ξεχνούν τόπο, χρόνο. Αυτή την "αρπαγή" όπως την ονομάζει ο Άγιο Συμεών. Να χάνουν τον τόπο και τον χρόνο, και να μη μπορούν να περιγράψουν αυτό που ζουν.

Πράγμα το οποίο σημαίνει ότι η μαρτυρία τού Πατριάρχου είναι αυθεντική, και έχει και θεολογικές βάσεις. Δεν είναι απλώς μία περιγραφή απλή.

Είναι μάλιστα δε πολύ χαρακτηριστικό, ότι όταν ο Πατριάρχης Ειρηναίος βγήκε από το Κουβούκλιο τού Παναγίου Τάφου πια, ήταν τόσο πολύ συγκινημένος, που δεν μπορούσε να σταματήσει να κλαίει, για ώρα. Και μάλιστα όταν μου κατέθεσε τη μαρτυρία αυτή, συγκινήθηκε και τότε. Είδα ξαφνικά τα μάτια του να αρχίζουν να τρέχουν, περιγράφοντάς μου αυτό που έζησε μέσα.

-Που ούτε ο ίδιος μπορούσε να περιγράψει.

-Που δεν μπορούσε να το περιγράψει. Όχι! Μου είπε ότι "δεν μπορώ (μου λέει) να περιγράψω αυτό που έζησα.

-Νομίζω ότι αυτό που μάς είπες Αγγελική, για τον Άγιο Συμεών, δικαιολογεί γιατί οι Πατριάρχες τών Ιεροσολύμων, ή όποιος αρχιερέας Ελληνο-Ορθόδοξος μπήκε στο Κουβούκλιο τού Παναγίου Τάφου, δεν μπόρεσε τελικά με απόλυτη ακρίβεια να πει τι συμβαίνει. Γιατί σίγουρα αυτό που ζει δεν μπορεί να περιγραφεί, και ο ίδιος έτσι όπως μπορούμε κι εμείς να υποθέσουμε, δεν αντιλαμβάνεται ακριβώς το τι συμβαίνει γύρω του εκείνη την ώρα. Δεν τού επιτρέπει ο Θεός, και πολύ καλά κάνει. Ξέρει καλύτερα.

-Θα χάσει τη ζωή του.

Υπάρχει κάποια ερμηνεία που δίνουν κάποιοι πατέρες, ότι αν το δει όλο, (όπως και όλοι μας δεν το βλέπουμε όλο). Δηλαδή όλοι όσοι βρέθηκαν μέσα στον Ναό τής Αναστάσεως, το βλέπουμε για κάποια δευτερόλεπτα. Η όραση τού Ακτίστου Φωτός, περισσότερη ώρα από όση επιτρέπει η ψυχική κατάσταση τού καθενός, (η πνευματική του μάλλον κατάσταση, όχι η ψυχική, η πνευματική κατάσταση τού καθενός), μπορεί να του προκαλέσει ακόμα και τον θάνατο.

Τι είχε πει ο Θεός στον Μωυσή; "Όποιος από σάς με δει πεθαίνει".

Οι μαθητές στη Μεταμόρφωση, έπεσαν λέει μπρούμυτα.

-Δεν μπορούσαν να Τον αντικρύσουν.

-Δεν μπορούσαν να τον αντικρύσουν, γιατί ο Χριστός έλαμπε!

Παρατηρήστε τον Μωυσή όταν κατεβαίνει από το Σινά που λέει ότι ακτινοβολούσε το πρόσωπό του και αναγκάσθηκε να το σκεπάσει για να μπορέσει να έρθει σε επαφή με τους Εβραίους οι οποίοι περίμεναν.

-Κι έτσι κάνουν κι οι Εβραίοι μέχρι τώρα κάθε φορά που διαβάζουν τον Νόμο, την Παλαιά Διαθήκη.

-Αυτό είναι προστασία και για τον Πατριάρχη, και για όλους εμάς. Το Άγιο Φως, επειδή ακριβώς είναι Άκτιστο, δεν υφίσταται μεταλλαγές. Δηλαδή ούτε όπως το σχήμα, ούτε όπως το χρώμα, κλπ. Οι μεταλλαγές αυτές πηγάζουν από την πνευματική κατάσταση τού καθενός από εμάς. Και το φροντίζει ο Θεός ούτως ώστε να μην πάθουμε κακό. Δεν μάς το δίνει για κακό. Μάς το δίνει για να αισθανθούμε όμορφα. Αυτό ακριβώς φαίνεται πολύ καθαρά πια, στην εμπειρία που μάς κατέθεσε ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων.

-Και είναι και πολύ συγκλονιστική. Όσο μπόρεσε και ο ίδιος να καταγράψει μέσα του, για να το μεταφέρει για να το μάθουμε κι εμείς.

Μαρτυρίες τωρινές, φίλες και φίλοι ακροατές, από Πατριάρχες Ιεροσολύμων τών περασμένων ετών, γιατί μιλήσαμε και για τον Μακαριστό Διόδωρο, και αναφερθήκαμε λίγο και στον μακαριστό Δαμιανό, που είναι όλοι τού προηγούμενου αιώνα οι Πατριάρχες αυτοί και τού τωρινού, και δεν πάει πολύ πίσω, δεν πάμε τώρα να ψάξουμε πηγές τού 15ου, τού 10ου, τού 7ου αιώνα, αλλά τωρινές μαρτυρίες. Συμβαίνει το θαύμα αυτό, και μάς το πιστοποιούν αυτοί που βρίσκονται εκεί.

Τι μοναδική στιγμή αλήθεια θά 'ναι για έναν Πατριάρχη, να ξέρει ότι σε λίγο, επάνω στο μνήμα το κενό, με την προσευχή που θα κάνει, (όχι ο ίδιος προσωπικά), αλλά ως φέρων την ορθή πίστη, εκείνη την ώρα, (γιατί αυτό εκπροσωπεί ο Πατριάρχης μας, έτσι; δεν είναι θέμα προσώπου. Γιατί πολλοί έχουνε πει κατά καιρούς διάφορα), εκείνη την ώρα όμως, αυτό το συγκεκριμένο πρόσωπο, με την ειδική ευχή που υπάρχει για το Άγιο Φως, να λαμβάνει στα χέρια του αυτήν την ευλογία. Όσο κι αν προσπαθήσουμε να μπούμε στη θέση ενός Πατριάρχου, δεν θα μπορέσουμε ποτέ.

Ούτε την προετοιμασία τού να καταλάβουμε, ούτε πώς θα νιώθει τα λίγα λεπτά πριν μπει, ή την αγωνία του την ώρα που είναι μέσα. Γιατί εδώ εμείς στεκόμαστε και έχουμε αγωνία: Θα βγει; Μήπως δεν βγει; Θα γίνει; Πώς θά 'ναι; Θα το δω, δεν θα το δω; Όλα αυτά που μάς καταλαμβάνουν ανθρωπίνως.

Το θαύμα βέβαια ευτυχώς γίνεται "θεϊκώς" για εμάς τους ανθρώπους, κι όχι ανθρωπίνως.

-Και πηγάζει από την απέραντη φιλανθρωπία τού Θεού για εμάς.



15. Ένα σύγχρονο θαύμα τού Αγίου Φωτός στη Θεσσαλία

-Ένα μικρό διάλειμμα φίλες και φίλοι ακροατές, για να αποφορτίσουμε (που δεν γίνεται βέβαια αυτό), την ατμόσφαιρα που δημιουργούμε, και ελπίζουμε σε όλους σας να έχουμε καταφέρει να δημιουργήσουμε εικόνες, τού Πανίερου Ναού τής Αναστάσεως, τού Παναγίου και Ζωοδόχου Τάφου, και να προσπαθούμε όλοι μαζί, να νιώσουμε λίγη από την ευλογία τού Αγίου Φωτός, αφού την εικόνα τού Αγίου Φωτός δεν μπορούμε όσο και αν θέλουμε να την δημιουργήσουμε, ή να την μεταφέρουμε από Ραδιοφώνου.

Ξεναγός, συμπαραστάτης, συνοδοιπόρος, σ' αυτή την πορεία την ιστορική, από τότε, από κείνο το βράδυ μέχρι και σήμερα, η Αγγελική Χατζηϊωάννου, υποψήφια διδάκτωρ τής Θεολογικής Σχολής τού Πανεπιστημίου τής Αθήνας.

Και νομίζω Αγγελική ότι θα κλείσουμε όπως έλεγες και προηγουμένως, με ένα θαύμα, το οποίο δεν μου το έχεις πει, και είπαμε να το ακούσω κι εγώ κατ' ευθείαν, για να νιώσω κι εγώ την ίδια έκπληξη και το ίδιο δέος με τους ακροατές.

-Το θαύμα αυτό πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα. (Θα μου πείτε τώρα πώς σχετίζεται το Άγιο Φως με την Ελλάδα).

Μετά το 2000 κάποιος άνθρωπος ο οποίος κατοικούσε σε κάποια πόλη τής Θεσσαλίας, πήγαινε κάθε χρόνο στο Άγιο Φως.

Πέρασαν τα χρόνια και ο άνθρωπος υπέστη ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, το οποίο τού δημιούργησε κάποια κινητικά προβλήματα. Δεν μπόρεσε να ξαναπάει πια στα Ιεροσόλυμα, γιατί όπως ξέρετε ότι εκεί η κατάσταση είναι λίγο... έχει πάρα πολύ κόσμο. Δεν μπόρεσε ο άνθρωπος για κινητικούς λόγους να πάει στα Ιεροσόλυμα.

Εκείνη τη χρονιά η τηλεόραση μετέδιδε από τα Ιεροσόλυμα όλη την τελετή τού Αγίου Φωτός.

Τον έβαλαν λοιπόν οι συγγενείς του σε μία καρέκλα, τού άνοιξαν την τηλεόραση, και εκείνοι θα έφευγαν για να πάνε να κάνουν τα τελευταία ψώνια τής ημέρας, που όλοι τρέχουμε το Μεγάλο Σάββατο συνήθως το πρωί να πάρουμε και κάτι το οποίο μάς λείπει.

Άφησαν λοιπόν τον άνθρωπο αυτό στο δωμάτιο με την τηλεόραση αναμμένη και καθισμένο στην καρέκλα, και τα κεριά τα οποία θα έπαιρναν το βράδυ στην Εκκλησία, στο σαλόνι, μέσα σ' ένα βάζο.

Άρχισε να μεταδίδει την τελετή τού Αγίου Φωτός από τα Ιεροσόλυμα, ο άνθρωπος αυτός άρχισε να κλαίει, αναλογιζόμενος ότι κάθε χρόνο πήγαινε αλλά από εδώ και στο εξής δεν θα μπορέσει να ξαναπάει πια. Και ξαφνικά ακούει ένα τρίξιμο στα τζάμια τού σπιτιού του.

Ακούει το τρίξιμο, και με το που γυρίζει το κεφάλι του στο τζάμι, βλέπει το Άγιο Φως να μπαίνει, να περνάει από μπροστά του, να ανάβει τα κεριά που ήταν στο σαλόνι, και χάθηκε.

Μετά από λίγο επέστρεψαν οι συγγενείς του, βρήκαν τον άνθρωπο να κλαίει, τα κεριά να καίγονται, χωρίς εκείνος να μπορέσει για πολλή ώρα να τους εξηγήσει το τι ακριβώς συνέβη. Το Άγιο Φως είχε πάει Εκείνο σ' αυτόν τον άνθρωπο, ο οποίος δεν μπορούσε να φτάσει στον Πανάγιο Τάφο από τον οποίο πηγάζει.

-Το Άγιο Φως κάνει ό,τι θέλει ο Θεός μας, χωρίς εμείς να μπορούμε να το περιορίσουμε ούτε γεωγραφικά, ούτε ιστορικά, ούτε χρονικά, ούτε με κανέναν άλλο τρόπο. Πολύ περισσότερο δε, με το ίδιο πεπερασμένο μυαλό που διαθέτουμε.

Και αυτό είναι ίσως ο καλύτερος τρόπος για να ολοκληρώσουμε αυτές τις εκπομπές.

Αυτή η όμορφη διήγηση που ακούσαμε, υπαρκτή, αληθινή, τα στοιχεία τα γνωρίζεις, εμείς δεν χρειάζεται να τα μάθουμε. Αυτό που μαθαίνουμε είναι το πιο σημαντικό.

Περί Αγίου Φωτός η συζήτηση. Κάπου εδώ φίλες και φίλοι ακροατές, ολοκληρώνεται.



Προσπαθήσαμε όσο αυτό θα μπορούσε να γίνει, μέσα σε δύο εκπομπές, αν και αρχικά η σκέψη ήταν για μία μόνο, να μιλήσουμε για αυτό το μεγάλο θαύμα τής πίστεώς μας, που κάθε χρόνο μεσημέρι τού Μεγάλου Σαββάτου, συμβαίνει στον Πανίερο Ναό τής Αναστάσεως, στην καρδιά τών Ιεροσολύμων. Το μεγάλο θαύμα τού Αγίου Φωτός που μας συγκινεί και μάς συγκλονίζει όλους.

Πηγή: εδώ και εδώ